Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
CzęśćI.Zamiastwstępu
krętactwem,obłudą,rozumianajestalbodosłownie(manipulanttopo
prostułgarzlubcwaniak,iodwrotnie),albowykwintnie(wtedymani-
pulacjąnazywanesąwyrafinowane,misterne,naprzykładprzewrotne
iasekuracyjne,formykłamstwaluboszustwa).Wielubadaczytraktuje
takądystynkcjęzwielkąpowagą,choćjakożywoprzypominatohierarchię
pojęćodpowiadającąhierarchiistanów,mianowicierozróżnienieistop-
niowaniemiędzynierządnicą,nałożnicąikurtyzaną,czydośćpodobne
uściślenie,żegłowabolisłużącą,natomiasthrabinamamigrenyiniedy-
spozycje.Toponętnapułapka,alekryteriumwyrafinowanianiezmienia
faktu,iżuznanienieprawdomównościicelowegowprowadzaniainnych
wbłądorazodpowiadającejtemunieświadomościlubwręcznaiwności
odbiorcówzaatrybutmanipulacjipociągazasobądefinicjęzbytwąską.
Widaćtowoddziaływaniachnakonsumentów.Subtelniejsza(znacznie
subtelniejszaniżnawetdośćwyrafinowanamistyfikacja)formaoddzia-
ływaniananichpoleganaprowokowaniureakcjiidecyzjimimowolnych,
sprzecznychzichrozumem,wiedzą,doświadczeniemipoczątkowąwolą,
jednakzgodnychzewzbudzonymipragnieniami,pokusami,odruchami
ciekawości,zpoczuciemokazji,wybuchamizachłanności(Kondej,2003;
Topolska,2000).Konsumentwielubpodejrzewa,żetoDlipa”,alegoto
intrygujeiwciąga,podobniejakwidzapodczaswystępówiluzjonisty.
Manipulacjajesttusprzężonazsiłąsugestii,itosugestii-paradoksal-
nie-sprzecznejztym,coodbiorcyofertwidzą,słyszą,czytają,cojuż
wiedząirozumieją.
Otokilkatypowychprzykładów-zdziedzinypromocjiireklamy.
Zachęta:DKuptrzypuszkipiwa,czwartądostanieszgratis”;napis
nakartoniezmlekiemlubzsokiem:D1/4gratis”.Nictuniejestgratis,
botenDgratis”wliczonyjestwkosztizyskzcałości,azwiększony
wskutekpromocyjnejcenyobrótznawiązkąpozwalazarobićnatej
Ddarowiźnie”.Ajednaktodziała.Dlaczegodziała,skorodobrzewiemy,
iżnictuniejestgratis,tozaśsłownekuglarstwojestponiekądobrazą
dlanaszejinteligencji?Idlaczegokupujemywięcejniżzamierzaliśmy
ipotrzebowaliśmy(wdodatkuwpoczuciuokazji,oszczędności),skoro
znęcenitymDpotanieniem”przysporzyliśmysprzedawcywiększegozy-
skuzacenęzmniejszeniawłasnychdochodów?Otóżdlatego,żejednak
wpojononampoczuciezysku.
