Przestrzeń i obywatele Starej Warszawy od schyłku XV wieku do 1569 roku

Krzysztof Mrozowski

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-235-4037-3

DOI:

https://doi.org/10.31338/uw.9788323540373

Wydawnictwo:

Uniwersytet Warszawski

Rok wydania:

2020

Liczba stron:

370

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Mrozowski, Krzysztof. Przestrzeń i obywatele Starej Warszawy od schyłku XV wieku do 1569 roku. Red. . Warszawa: Uniwersytet Warszawski, 2020, 370 s. ISBN 978-83-235-4037-3, doi: https://doi.org/10.31338/uw.9788323540373

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Mrozowski, K.

T1 Przestrzeń i obywatele Starej Warszawy od schyłku XV wieku do 1569 roku

PB Uniwersytet Warszawski

PP Warszawa

YR 2020

SN 978-83-235-4037-3

DOI https://doi.org/10.31338/uw.9788323540373

Bibliografia BibTex:

@Book{ 217574, author = "Mrozowski, Krzysztof", editor = "", title = "Przestrzeń i obywatele Starej Warszawy od schyłku XV wieku do 1569 roku", publisher = "Uniwersytet Warszawski", year = "2020", address = "Warszawa", isbn = "978-83-235-4037-3", doi = "https://doi.org/10.31338/uw.9788323540373" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Mrozowski, Krzysztof

ED -

TI - Przestrzeń i obywatele Starej Warszawy od schyłku XV wieku do 1569 roku

PB - Uniwersytet Warszawski

CY - Warszawa

PY - 2020

SN - 978-83-235-4037-3

ER -

DOI - https://doi.org/10.31338/uw.9788323540373

Netografia (standard APA):

Mrozowski, Krzysztof. Przestrzeń i obywatele Starej Warszawy od schyłku XV wieku do 1569 roku [baza danych online] Warszawa: Uniwersytet Warszawski, 2020 [dostęp: 19 08 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/przestrzen-i-obywatele-starej-warszawy-od-schylku-xv-wieku-do-1569-krzysztof-mrozowski-217574. doi: https://doi.org/10.31338/uw.9788323540373

przestrzeń miejska, stara Warszawa, urban space, Old Warsaw, the end of Middle Ages, the Early Modern Period, Warsaw citizens, przełom średniowiecza i epoki nowożytnej, społeczeństwo Warszawy, obywatele Warszawy

Założona u progu XIV wieku Warszawa długo pozostawała miastem dość typowym: niedużym ośrodkiem produkcyjnym i jednym z licznych punktów na trasie wielkiego handlu. W XVI wieku stopniowo jej rola zaczyna się zmieniać. Przeobrażeniom tym towarzyszą ...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-235-4037-3

DOI:

https://doi.org/10.31338/uw.9788323540373

Wydawnictwo:

Uniwersytet Warszawski

Rok wydania:

2020

Liczba stron:

370

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp9
I. Przestrzeń Starej Warszawy1. Rozwój przestrzeni Starej Warszawy od lokacji miasta do początków XVI wieku23
2. Obraz przestrzeni Starej Warszawy w księgach miejskich od schyłku XV wieku do 1569 roku42
Infra muros – ulice i obszary o stałych nazwach43
Infra muros – ulice, których nazwy ulegały zmianom51
Extra muros – ulice i obszary przedmiejskie68
Obraz przestrzeni Starej Warszawy w księgach miejskich – uwagi podsumowujące106
3. Przestrzeń prywatna109
Liczba nieruchomości w Starej Warszawie110
Charakterystyka domu i działki mieszczańskiej116
Przestrzeń prywatna – uwagi podsumowujące126
4. Hierarchia przestrzeni129
Hierarchia przestrzeni w świetle wysokości stawek szosu130
135
Hierarchia przestrzeni w świetle rozmieszczenia siedzib przedstawicieli władz miasta142
Hierarchia przestrzeni – uwagi podsumowujące148
5. Przestrzeń Starej Warszawy – podsumowanie151
II. Socjotopografia Starej Warszawy od schyłku XV wieku do 1569 roku1. Struktura zawodowa Starej Warszawy155
Organizacja cechowa Starej Warszawy do 1569 roku158
Zawody pozacechowe172
2. Topografia zawodowa Starej Warszawy174
Cechy wielozawodowe175
Cechy jednozawodowe i zawody pozacechowe198
podsumowujące233
3. Hierarchia majątkowa zawodów w Starej Warszawie od schyłku XV wieku do 1569 roku239
Waloryzacja przestrzeni a hierarchia majątkowa zawodów w Starej Warszawie240
Hierarchia majątkowa zawodów w Starej Warszawie na tle innych ośrodków246
Hierarchia majątkowa zawodów – uwagi podsumowujące251
III. Nowi obywatele Starej Warszawy 1508–15691. Nowi obywatele Starej Warszawy – uwagi wstępne255
2. Dynamika przyjęć do prawa miejskiego262
3. Pochodzenie nowych obywateli271
4. Zawody nowych obywateli286
5. Rozmieszczenie nieruchomości nowych obywateli w Starej Warszawie305
6. Nowi obywatele Starej Warszawy – uwagi podsumowujące314
Zakończenie317
Streszczenie321
Summary323
Bibliografia325
Spis map344
Spis planów345
Spis tabel347
Spis wykresów348
Indeks osób349
Indeks nazw geograficznych364

RozwójprzestrzeniStarejWarszawy

Ichpołożeniemożnadośćjednoznaczniewskazaćdopierodlapoczątków

XVIw.,kiedywźródłachpojawiasięregularnieokreślenieplateaIudeorum26.

Niesposóbjednakstwierdzić,kiedyŻydzizaczęlisięosiedlaćwmieście,trud-

nozatemodpowiedziećnapytanie,czyterentenodpoczątkubyłprzezna-

czonydlanich,czyteżzostałimprzekazanywpóźniejszymczasie27.Zpew-

nościąjednakprzestrzeńtęwybranoświadomie,wyznaczającdlanichmiejsce

stosunkowoodizolowaneiprzedewszystkimmałowidoczne,awięcdaleko

odzamku,kościołaśw.Janainajbardziejruchliwegociąguulic(Grodzka–

Nowomiejska).Dodatkowymatutemtegoterenubyłarównieżbezpośrednia

bliskośćźródłaDunaju,awięcdostępdo–ważnejzewzględówrytualnych–

bieżącejwody28.

RozwójprzestrzennymiastawpoczątkachXIVw.musiałmiećcharakter

dośćdynamiczny,jednakjegojedynymświadectwempozostajewspomniany

jużlakonicznyopiszaktprocesupolsko-krzyżackiego.Zaważnązpunktu

widzeniaprowadzonychrozważańnależyuznaćzachowanąwnichwzmian-

kęoplebaniekościołaśw.Jerzego.Tonajwcześniejszapewnainformacja

ofunkcjonowaniutejświątyni29.Jejpoczątkiniesąniestetydobrzeoświet-

loneźródłowo,cozkoleizachęcałowielubadaczydosnuciarozmaitych

s.130i352;wymownymświadectwemichwyłączeniazjurysdykcjimiejskiejjestfakt,że

informacjenatematobrotutymidziałkaminiepojawiająsięwksięgachmiejskich.Por.też:

K.Piechotka,M.Piechotka,SkupiskażydowskiewstrukturzeprzestrzennejmiastdawnejRze-

czypospolitej,w:Studiazdziejówmiastimieszczaństwawśredniowieczu,t.1,red.M.Boguc-

kaetal.,Toruń1996,s.175–179.

26Najwcześniejszawzmiankaoul.Żydowskiejpochodzijużz1438r.,Księgiławnicze

MiastaStarejWarszawyzXVwieku,t.1:Księganr525zlat1427-1453,wyd.S.Ehrenkreutz,

Warszawa1916(dalej:KŁMSW),nr470.Owcześniejszychpróbachustaleniapołożeniatej

ulicyijejwłaściwymprzebieguszerokoniżejs.58in.

27PierwszawzmiankaowarszawskichŻydachpochodziz1414r.,przyczymzachowała

sięwksięgachziemskichCzerska;niecopóźniejszeksięgiziemskiewarszawskie(zachowane

od1421r.)sąwtakieinformacjebardzobogate,por.E.Ringelblum,ŻydziwWarszawie…,

s.10.OzapiskachzLiberIudeorumwnajstarszejksiędzeziemskiejwarszawskiejwspomina

H.Zaremska(ŻydziwśredniowiecznejPolsce…,s.30–31),którajednakprzyjmuje,żeprzed

XVw.naMazowszudziałałatylkokoloniażydowskawPłocku(ibidem,s.249),gdziemiała

onafunkcjonowaćjużwIpołowieXIIIw.(ibidem,s.114).

28Ofunkcjonowaniułaźniżydowskiejwymownieświadczywzmiankaz1489r.oSmol-

ceŁazienniku,którąprzytaczaE.Ringelblum,ŻydziwWarszawie…,s.22.Omykwachwin-

nychmiastachpor.H.Zaremska,ŻydziwśredniowiecznejPolsce…,s.377–378;M.Goliński,

SocjotopografiapóźnośredniowiecznegoWrocławia(przestrzeń-podatnicy-rzemiosło),Wro-

cław1997,s.78.

29Litesacresgestae…,s.92.Por.A.Świechowska,PoczątkiosadnictwanaterenieNo-

wegoMiasta,w:Szkicenowomiejskie,red.O.Puciata,H.Szwankowska,E.Szwankowski,

S.Żaryn,Warszawa1961,s.25.MartaPiber-Zbieranowskasugeruje,żekościółtenmetry-

kądorównywałkościołowiparafialnemuśw.Jana,eadem,KościoływarszawskiewXIVw.,

w:PoczątkiWarszawy…,s.121.Por.też:M.Stawski,Prepozyturaczerwińskiegoopactwa

kanonikówregularnychp.w.św.JerzegowWarszawie,w:Klasztorwmieścieśredniowiecznym

inowożytnym,red.M.Derwich,A.Pobóg-Lenartowicz,Opole–Wrocław2000,s.401–406.

Brak wyników

Przestrzeń i obywatele Starej Warszawy od schyłku XV wieku do 1569 roku

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra