Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozwójprzestrzeniStarejWarszawy
25
Miejscepodrealizacjęcałegozałożeniawybranozdużąstarannością.Sam
gródbyłpoczątkowochronionynietylkoprzezotaczającegoumocnienia
ziemne,lecztakżestromąskarpęwiślanąodwschoduorazczęściowonatural-
nąfosęzamykającądoniegodostępodzachoduipółnocy(awięcodstrony
miasta)10.Dalejnapółnocznajdowałsięniewielkipłaskowyż,któryrównież
odznaczałsiędużą–wskaliMazowsza–obronnością:odwschoduchroniła
goskarpawiślana,odpółnocy–wąwózschodzącegotędydoWisłystrumie-
nia(Dunaju),wreszcieodzachodu–niewielkie,alezauważalnewzniesienie
terenu.Tenostatni,najbardziejnarażonyodcineknajpewniejstosunkowo
szybkoumocnionowałemusypanymzglinyipiasku,przyczympierwotny
przebiegtychumocnieńniejestcałkiemjasny11.Wdalszejkolejnościforty-
fikacjetezastępowanosukcesywniemuremzcegły12.
10Z.Tomaszewski,ObwarowaniaWarszawyiobronapółnocnegowjazdudomiasta,
w:Szkicestaromiejskie,red.O.Puciata,H.Szwankowska,E.Szwankowski,S.Żaryn,War-
szawa1955,s.99;A.Świechowska,OnajdawniejszejWarszawie…,s.224.Sporonowych
informacjinatematwczesnychzabudowańgroduijegofortyfikacjiprzyniosłyniedawnewy-
kopaliskaprowadzonenadziedzińcupałacuPodBlachą,por.J.Garus,Gródizamekksiążąt
mazowieckichwWarszawie:noweźródłaarcheologiczneinowespojrzenie,DKronikaZam-
kowa”,2007,nr1–2(53–54),s.7–37;M.Sekuła,Reliktyumocnieńobronnychwarszaw-
skiejsiedzibyksiążęcej,odkrytenadziedzińcupałacuPodBlachą,DKronikaZamkowa”,2007,
nr1–2(53–54),s.91–111;A.Bocheńska,PoczątkiZamkuKrólewskiegowWarszawie,w:Po-
czątkimurowanychzamkówwPolscedopołowyXIVw.,red.A.Bocheńska,P
.Mrozowski,
Warszawa2017(DColloquiaCastrensia”,t.1),s.147–159.Zebranewtokupracarcheolo-
gicznychmateriałyprowadządopostawienianowychpytańzwiązanychzukształtowaniem
terenunapołudnieodgrodu,gdziewedlewcześniejszejliteraturymiałprzebiegaćgłęboki
wąwózwzmiankowanejwXVw.rzeczkiKamionki.Koncepcjetedziśwydająsięjużconaj-
mniejniepewne,por.M.Sekuła,Warszawskasiedzibaksiążęcawświetlenajnowszychbadań,
DZOtchłaniWieków”,R.66,2011–2012,nr1–4,s.34–36.
11Z.Tomaszewski,Obwarowania…,s.100;A.Świechowska,OnajdawniejszejWarsza-
wie…,s.226.WedługŚwiechowskiejwpozostałościachwałuznalezionoartefaktyzkoń-
caXIIIisamychpoczątkówXIVw.Tezytejbadaczki,któraprzyjmowała,żefortyfikacje
ziemnebiegłypoliniipóźniejszejpierwszejliniimuru,odrzucająWłodzimierzPelaiMa-
rekSłoń,przyczymtenostatniwskazujerównieżichhipotetycznyinnyprzebieg.W
.Pela,
Warszawa-Pułtusk.Znaczeniebadańarcheologiczno-architektonicznychdlaweryfikacjidzie-
jówmiastmazowieckich,DRocznikMazowiecki”,2001,t.13,s.89;idem,ArcheologiaWar-
szawy.Stanipotrzebybadań,DRocznikWarszawski”,2004,t.32,s.87;M.Słoń,Układ
przestrzenny…,s.110.
12WedługŚwiechowskiejbudowapierwszegoodcinkamuruzostałarozpoczętaprzed
1339r.,kolejnajegopartiapowstałajeszczewpierwszejpołowieXIVw.Starszapartiamiała
sięrozpoczynaćodbramykrakowskiejisięgaćul.Piekarskiej,młodszałączyłatenodcinek
zwieżąMarszałkowską–razemobejmowałyzatemonemiastoodpołudnia,zachoduipół-
nocy.Samzamekmiałjeszczeposiadaćwtymokresieumocnieniaziemne,alezpartiami
murowanymi(wieżagrodzka),por.eadem,OnajdawniejszejWarszawie…,s.227iprzypis30
nas.231.KolejnyetapfortyfikowaniamiastabyłzwiązanyzumowąksięciaJanuszaIzmiesz-
czanamiz1379r.iobjąłbudowęmuruodwieżyMarszałkowskiejdokanonii(faktycznie
przeprowadzonąpotymroku),ibidem,s.227.WtymduchutakżeJ.Widawski,Początkiiroz-
wójmurowanychobwarowańWarszawyprzedepokąbronipalnej,DKwartalnikArchitektury
