Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROLAIFUNKCJEPARATEKSTU
28
indywidualności,upostaciowanegowAtanazym.Brakmetafizycznegodoznania
(wreligii,kulturzeisztuce)wperspektywieteoriiczystejformyWitkacego
odbierabohaterowiracjębytuwświecierzeczywistymiwświeciefikcjilite-
rackiej.nTorej,Witkacyjeromannapisal”19/nWitkacyjednakpowieśćnapi-
sał”—piszetłumacz—kierującuwagęczytelnikanarozumienieliteraturyjako
przestrzenigryzesztuką,gryowłasnąindywidualnośćwgąszczugotowych
wzorców.
JanaUnukwposłowiudoprzekładupowieściOlgiTokarczukDomdzien-
ny,domnocnyzachowujeschemathistorycznoliterackisugerowanyprzezty-
tuł(RomanesknisvetoviOlgeTokarczuk/ŚwiatypowieścioweOlgiTokarczuk):
przedstawiatwórczośćautorki,interpretacjęprzetłumaczonejpowieści,mi-
tycznośćtworzonychprzezTokarczukświatów,wtymmitycznośćisymbolicz-
nośćprzestrzeniwtejkonkretnejpowieści,wrazzmiejscem,jakiezajmujejej
twórczośćwewspółczesnejpolskiejprozie.Wwydzielonejnakońcuposłowia
częścikierujedoczytelnikaprzesłanie,przypominającetezę.Należyjączytać
jakonawiązaniedodrugiegoakapituczęścipierwszej,dosłów:n[…]njena
besedilavseodzaćetkavstopalefilozofske,verskemetafizićneinezoterićne
vsebine.[…]njeniromaniso»żkatlicevżkatlicah«,intorejodprtirazlićnim
ravneminzahtevnostnimstopnjambranja”20/nwszystkiejejtekstyodpoczątku
zawierałyfilozoficzne,religijne,metafizyczneiezoterycznetreści.[…]jejpo-
wieścisąjak»szkatułkiwszkatułkach«,tymsamymotwartenaróżnepoziomy
ioczekiwaniaczytelnicze”
.Wskazujenakontekstlekturypresuponowanyprzez
powieść:filozoficzny,estetycznyipsychologiczny,dotyczącytakczłowieka,jak
isztuki.Przytoczonaprzeztłumaczkęwypowiedźautorkistanowibowiemop-
tymistycznąodpowiedźnalękprzedutratąpunktustałegooparciawmyśleniu
iwżyciu,wnauceiwdoznaniach.Atakżejestzachętądolektury.Noweświaty
odkrywaneprzezTokarczuk—jakpisze—sądosłownymodkrywaniemświa-
tów,którechcepokazaćczytelnikowi,iświatówodkrywanychprzeztłumaczkę
orazświatówodkrywanychprzeztekst.Wtensposóbparatekstrozszerzawnie-
skończonośćtekstgłówny,zachowującszacunektłumaczadooryginału,który
pozanimwchodziwdalszydialogwlekturzeprzekładu.
Funkcjapoznawczaposłowiautrwalonawtradycjisłoweńskichprzekładów
objawiasięwróżnymnasileniuwzależnościodcharakteruwydania,czyliod
tegoczyksiążkamacharakterpopularny,czynaukowy,coczęstobywazwiązane
zambicjamitłumaczaiwydawnictwa.PrzekładyiposłowiaRozkiżtefan,Ni-
19S.I.Witkiewicz,1994:Slovoodjeseni.N.Jež,prev.Ljubljana,Cankarjevazaložba,
s.415.
20J.Unuk,2005:RomanesknisvetoviOlgeTokarczuk.W:O.Tokarczuk:Dnevnahiša,
noćnahiša.J.Unuk,prev.Ljubljana,DrużtvoApokalipsa,s.360—361.
