Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Rozdział1
życiemjednostekstojącychwobeczagrożeniapodstawowychwartościniezbęd-
nychdożyciaifunkcjonowania.Niejestsprawąprzypadku,żecorazczęściej
słyszymywypowiedziprzedstawicielisłużbpublicznychotym,żenzapewniono
danejosobiepomocpsychologiczną”.Wszakmamydoczynieniazryzykiem
egzystencjalnym,kryzysamirozwojowymiodnoszącymisiędoposzczególnych
okresów:dojrzewania,wiekuśredniego,starościitp.Wdziedziniesztukizkry-
zysemformy,języka.Słowem:wszystko,cojestważnedlażyciaczłowieka
ijegofunkcjonowaniaicojestprzedmiotemnieustannejzmiany,możebyć
iczęstosięstajeźródłemkryzysu.
Tam,gdzieczłowieksięzryzykiemstyka,gdziegodoświadczaiwwarun-
kachktóregofunkcjonuje,nieuchronniepojawiasięzagrożenieutratyjakiejś
cenionejprzezeńwartości.Gwałtownywzrostprawdopodobieństwazagrożenia
jakiejścenionejwartościnazwaćmożnakryzysem.Kryzysysąnieuniknione,
ponieważkażdazmianapozytywnaipożądanapociągazasobąkonsekwencje
negatywneiniepożądane.Zmianymogąwięcbyćrozpatrywanejakozwiastuny
polepszenia,aleipogorszeniadotychczasowejsytuacjiczłowieka[Beck,2003].
Zmianynalepszesąprzedmiotemaspiracji,ambicji,pragnieńidążeńludz-
kich,stanowiąnaturalneźródłomotywacjidziałaniaczłowieka.Wyznaczają
treśćmotywów,ichukierunkowanieisiłę,zjakąludziedążądoichrealizacji.Są
takżepodstawowymźródłempoczuciawygranej,dającejsatysfakcjęiokazjędo
przeżywanianagródwewnętrznych.Odpowiedźnapytanie,doczegoludzie
dążąidlaczegotorobią,jestniezmiernieważna,jednakniemniejważnajest
odpowiedźnapytanie,corobią,gdyichsytuacjaulegapogorszeniu,zwłaszcza
gdydotyczyonoważnychaspektówżycia,ichdziałalności,istotnychinteresówi
wartości.
Zmianynagorszewiążąsięzwielomanegatywnymiodczuciami,takimijak:
poczucierozczarowania,fiaska,pokrzywdzenia,nierzadkowstydu,aniekiedy
winy,własnejlubcudzej,byprzybraćkształtgłębokiegopoczuciaprzegranej,
jakwprzypadkuporażkifundamentalnej,dającejpoczucieżyciowejklęski.
Naturalnąreakcjączłowiekanazdarzeniazwiastującepogorszeniesytuacji
jestlęk.Naturalnązaśreakcjąnazapowiedźpolepszeniajestpoczucieoptymi-
zmu,radosnegooczekiwania,nadziei.Teoriadziałaniawewspółczesnejpsycho-
logiijestspektakularnymprzykłademposzukiwaniaodpowiedzinapytaniado-
tyczącemechanizmówregulacjizachowaniasięczłowiekazarównowwarun-
kachsprzyjającychosiąganiucelówdającychsatysfakcję,jakiwwarunkach,
gdyceleteosiąganebyćniemogąalboteżichrealizacjajestokupionawysokimi
kosztamiwpostaciubocznychnegatywnychskutków,częstonieprzewidywal-
nych.Pobieżnynawetrzutokanaukazującesiępublikacjepsychologiczne
wskazuje,żezjednakowąsiłąpsychologowiepróbująwspieraćrozwój,zapew-
niaćzadowolenieijakośćżycia(nurtpsychologiipozytywnej),jakibudować
