Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KrzysztofA.Wojcieszek,CzyPolskamoże„wybićsięnatrzeźwość”?...
decydujeojegorozpowszechnieniu.Istniejązachowaniaryzykowne,któresąbardzo
niszczące,alenaszczęścieniestałysięnormatywne(np.używanienowychnarko-
tyków(Ostaszewskiiwsp.,2017,s.24).Ztegowzględuzachowaniatesąstosunko-
worzadkieiprezentująjeosobygłówniezgrupypodwyższonegoryzyka.WPolsce
takimzachowaniemjestużywanienarkotyków(Malczewski,2018).Nawetwprzy-
padkunajbardziejrozpowszechnionejmarihuanyodsetkistałychużytkowników
(zwykletraktujesiętakosobydeklarująceużywaniewielokrotneiprzynajmniejraz
wostatnich30dniach.Niezaliczasiędonichużytkownikówrzadziejsięgających
pookreślonąsubstancję)sąniskie,wgranicachkilkuprocent(Ostaszewski,2017,
s.24-29).Natomiaststałychużytkownikówetanolujestwielokrotniewięcej.
Dlaoddziaływańprofilaktycznychkwestianormatywnościdanegozachowania
jestkluczowa.Jeśliwdanymspołeczeństwie,wdanymmiejscuiczasiejakieśza-
chowanieniejestnormatywne,tooddziaływaniaprofilaktyczne,któredotyczątego
zachowania,sązazwyczajniezwyklełatweiskuteczne.Oddawnazauważylitobada-
cze,którzystwierdzili,żeowielełatwiejjestuzyskaćtakpożądanezmianyzachowań
wstosunkudorzadszychspołecznieproblemów,niżdotychszerzejrozpowszech-
nionych(Hawkins,Nederhood,1994;Okulicz-Kozaryn,2013).Mamzasobącie-
kawedoświadczeniepracyzmłodymiludźmiwramachwłasnegoprogramuSmak
życia,czylidebataodopalaczach.Tzw.gołymokiem(atymbardziejwaktualnych
badaniach)stwierdzam,jakprzyjemnieiłatwopracujesięnatejniwie.Używanie
nowychnarkotykówniestałosięnormatywne,zatemskalaoporuwbezpośredniej
pracyznastolatkamijestwtymprzypadkunikła,grupadoskonalekooperujezpro-
wadzącym,wysokooceniajegopracę,szybkoiwyraźniezdobywawiedzę,czynawet
modyfikujepostawy.Coinnego,gdypracadotyczyużywaniaetanolu.Opórpojawia
sięjużubardzomłodychuczestników(Vklasaszkołypodstawowej),corównież
osobiściestwierdzamstosującmójprogrampodnazwąDebata.Wzasadzietasama
grupawiekowa,tuitamzagadnienieużywaniasubstancjipsychoaktywnych,ataka
wyrazistaróżnica.
Ponieważużywanieetanolutobardzopoważnewyzwaniespołeczne,profilakty-
cybardzochcielibyuzyskiwaćmaksymalniepozytywneefekty.Atymczasemnawet
oddziaływaniauznawanezaskutecznecharakteryzująsiędośćskromnymirezul-
tatami,nawettakdobrzedopracowanejakProjectNorthland.Okazujesię,żetylko
ok.10%uczestnikówzmieniaswezachowaniawwynikupracywprogramie,aito
najakiśczas,gdyżczęstoefektyzanikają(Anderson,Baumberg,2007,s.201-202;
Ostaszewskiiwsp.,1998;Perry,2002,s.117-132).Toskromnywynikiosiągniętydu-
żymnakładempracy.Dlaczegotaksiędzieje?Uważam,żepodstawowympowodem
jestnormatywnośćużywaniaetanoluprzezpokoleniedorosłychizakorzenienietego
zachowaniawkulturze.Nadługoprzedwłasnymidoświadczeniamiztąsubstancją
młodyczłowiekspotykasięzlicznymiprzejawamiintensywnegopicia,anawetzza-
leceniamiużywaniaalkoholuzawartymiwreklamachczycodziennychkomunika-
tachotoczeniaspołecznego.
Podsumowująctenwątekstwierdzam,żedlaprofilaktykiaktualnystanśrodo-
wiskaspołecznegojestzasadniczymuwarunkowaniemskutecznościlubjejbraku.
23
