Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KrzysztofA.Wojcieszek,CzyPolskamoże„wybićsięnatrzeźwość”?...
Zagadnieniedynamikizachowańryzykownych
Epidemiolodzyzajmującysiękwestiąspożywaniaalkoholujednoznaczniewska-
zująnato,żeto-wydawałobysięstałezachowanie-jestmocnozmiennewczasie.
Razspożycierośnie,razmaleje,awdłuższychokresachmogątobyćzmianyznaczne.
NiebezpowoduwkażdymraporcieWHOnatentematzamieszczanesąwykresy
dynamikiśredniegospożyciaetanolupercapitawkolejnychkilkudziesięciulatach.
I,jakmożnazauważyć,zmieniasięnietylkośredniespożycie,aleteżjegoszczegóły,
cowidać,gdyzestawisięchociażbyraportzroku2014i2018,biorącdowolnykraj,
wtymPolskę(GlobalstatusreportWHO,2014;GlobalstatusreportWHO,2018).
Żyjemywbłędnymmniemaniu,żenaszealkoholowezwyczajesąstałeodczasów
królaĆwieczka.Tymczasem,jakwieleinnychzachowań,itozachowanieteżmaswo-
jąwyraźnądynamikę.Sączasybardziejnmokre”iczasybardziejnsuche”
.Jakbardzo
odmienne?
Jeślipowiem,żewciągustuostatnichlatwPolscespożyciewzrosło10-krotnie
totainformacjamożebyćdlawiększościCzytelnikówbardzozaskakująca,alejest
prawdziwa.Zatemniechodziojakieśkosmetycznezmiany,aleogłębokieiznaczne.
DoporównaniasytuacjiwPolsceAnnoDomini1918i2018jeszczewrócimy,ale
obecnietrzebawyjaśnić,dlaczegoustaleniacododynamikistyluużywaniaalkoholu
etylowegomogąbyćważnedlaprofilaktyki.
Znaczenieepidemiologiizachowańryzykownych
dlapotrzebyidlaskutecznościoddziaływańprofilaktycznych
Wystarczychwilarefleksji,abyuznać,żejeślijakieśspołeczeństwoprzeżywaokres
wzmożonegoprzejawianiazachowańryzykownych(np.znaczniewięcejlubczęściej
pije,paliczyużywanarkotyków),tonatychmiastwzrastateżzapotrzebowaniena
oddziaływaniaochronne,zwłaszczaskierowanedogrupszczególniewrażliwychna
stratywdanejdziedzinie.Niedziwinasobecneżywezainteresowanieprofilaktyką
uzależnieńbehawioralnych,gdywieluludziniemożeoderwaćsięodswoichekra-
nów.Zasadatadotyczyoczywiściewszystkichzachowańryzykownych.Ichnasilenie
powodujeobawyiwołanieodziałaniaprofilaktyczne.Jednocześnietakasytuacjanie-
słychanieutrudniaosiąganiecelówprofilaktycznych,gdyżdanezachowaniestajesię
napewienczasnnormatywne”
,uznawanejestzacośzwyczajnego,coczłowiekmoże,
anawetpowinienstosować.
Spożywaniealkoholuetylowegojestpodtymwzględembardzoznaczące,gdyż
wkulturzeeuropejskiejjestsilniezakorzenione(prof.DavidFoxcrofuważajeza
zachowanienormatywnedlaosóbdorosłychwEuropie,czemudałwyrazwwielu
publikacjach,jakrównieżwinformacjiustnejprzekazanejautorowi).Jednązpod-
stawowychczynności,którepodejmujemłodyczłowiekdecydującsięnaokreślone
zachowanie(np.podejmującdecyzjęozapaleniupapierosalubwypiciupiwa)jest
ocena,nailetozachowaniejestnormalne.Zatemnormatywnośćdanegozachowania
22
