Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przeobrażeniagospodarczeiubezpieczeniaspołeczne...
21
dawstwarobotniczego–wzakresieczasupracy(zwyczajowoczaspracyustala-
nona12godzin,przyczymfaktycznyczaspracybyłkrótszy,gdyżobejmował
przerwęnaposiłek)iumówopracę(funkcjonowałytrzyrodzajeumów:naczas
nieokreślony,naczasokreślonyinawykonanieokreślonejpracy).
Władzecarskie,dostrzegającwkońcuzachodzącezmiany,zaczęłyaktuali-
zowaćprzepisyprawneidopasowywaćjedonowychrealiówżyciagospo-
darczego.Wnowymduchuwdniu1czerwca1882rokuukazałasięustawa(któ-
raweszławżyciedopierow1885roku)regulującapracęnieletnichoraz
powołującadożyciainspekcjęfabryczną(miałaonaczuwaćnadprzestrzeganiem
zapisówustawy).Kolejnyaktprawnywtymzakresiewydanodnia3czerwca
1885roku.Nowaustawawprowadzałazakazynocnejpracydlanieletnichoraz
kobiet(zawierałajednaknieścisłościwzapisach,zczegoskrupulatniekorzystali
przedsiębiorcy).Dodatkoweaktyprawneukazałysię24kwietnia1890rokui30
grudnia1891roku–obaregulowałykwestięzatrudnieniakobietinieletnich,
aaktz1891rokudodatkowowprowadzałzakazpracykobietpodziemią(odtego
momentukobietyteoretyczniepowinnypracowaćtylkonapowierzchni)
28.
KwestieumówopracęuregulowałauchwałaRadyPaństwazdnia3czerwca
1886rokuOnadzorzenadzakładamiprzemysłowymiiowzajemnychstosun-
kachmiędzyfabrykantamiirobotnikami.Uchwałatawpierwszejkolejności
objęłaswymoddziaływaniemuprzemysłowionegubernierosyjskie,awdalszej
kolejności,bodopierowpaździerniku1891roku,wprowadzonojąwKrólestwie
Polskim(odtegomomentuzaczęłatakżeobowiązywaćwZagłębiuDąbrow-
skim).Wnastępnychlatachwładzecarskiestworzyłyjeszczedwiedodatkowe
ustawy,któreregulowałydziałalnośćprzemysłową(zwracałyszczególnąuwagę
naprawnefunkcjonowaniezakładówgórniczychihutniczych):w1893roku
ukazałasięustawaoprzemyśle,aw1895rokuustawagórnicza.Obieustawy
regulowałykwestięzatrudnianiaiwynagradzaniarobotnikóworazdługośćcza-
supracywzakładachgórniczych,jakihutniczych
29.
Carskieustawodawstworobotniczepozbawiałorobotnikówprawadozrze-
szaniasięwzwiązkachzawodowych,aprzepisyprawakarnegoprzewidywały
nawetsankcjekarneza:nielegalnąprzynależnośćdoorganizacjizwiązkowych,
samowolneporzuceniepracywokresieobowiązywaniaumowynajmu(zatrud-
nienia)lubzaniechaniepracy.Obowiązująceuregulowaniaprawnedyskrymi-
nowałyrobotnikówwstosunkudoprzedsiębiorców.Robotnicyzostalipozba-
wieniprawadowalkiozdobyczeekonomiczne,natomiastprzedsiębiorcydzięki
28J.Orzechowski,A.Kochański:ZarysdziejówruchuzawodowegowKrólestwiePolskim1905-1918.
KsiążkaiWiedza,Warszawa1964,s.23-24.
29Ibid.,s.25-30.
