Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PraworzymskieawsPółczesność
najgłębiejpenetrującymwistotęspołeczeństwantycznych.
Owanajhaniebniejszainstytucja,jakąludzkośćzdołaławy-
myślić,którąmożnazrozumieć,alenieusprawiedliwić,zo-
staładziśwyświetlonagruntowniejniżkiedykolwiek.Tra-
dycyjnieprzedmiotembadańromanistycznychbyłoprawo
prywatne.Obecniewszerokichrozmiarachobejmująone
równieżzagadnieniawchodzące–wedługnaszejwspółcze-
snejsystematyki–doprawaustrojowego,prawaiprocesu
karnego,administracyjnego.Pogłębiasię,itobardzo,zna-
jomośćzależnościprawaodstosunkówspołecznych,poli-
tycznychigospodarczychwświecieantycznym.Dalejjego
zależnościwróżnychokresachodwierzeńreligijnych,po-
glądówfilozoficznychiretoryki.Bytakiebadaniaowocnie
uprawiać,romaniścimusielizapoznaćsięzrudymentami
innychbratnichdziśdyscyplin.Tamgdzietedyscyplinynie
sięgają,romanistykawykształciła,dlaswychprzedewszyst-
kimcelów,naukipomocnicze.Tytułemprzykładuwymienić
tutajmożnanaukęodokumencie–dyplomatykę33,atakże
prawidła–naileoneustalićsiędają–dotyczącedrogi,jaką
oryginałytekstówklasycznych34przemierzyły,nimznalazły
sięwkompilacjijustyniańskiej(tzw.wliteraturzeniemiec-
kiejTextstufenforschung).
Współcześnie,kiedytebadaniamająjużpółwiekową
tradycję,historiaprawarzymskiegonależydonajlepiej
opracowanych.Iniebędziewtymżadnejprzesady,jeśli
stwierdzę,żeniemainnejnarodowejhistoriiprawa,która
mogłabysięwylegitymowaćtakimirezultatami.Tłumaczy
Wtensposóbukazałosięjużkilkanaściecennychtomówopracowańróżnychaspektów
niewolnictwa.
33Cododyplomatykihellenistycznej,por.L.Wenger,Quellens.735nn.zlit.wprzyp.
8,dorzymskiejM.Talamanca,Documentazioneedocumento(dirittoromano),wEnci-
clopediadeldirittos.v.;M.Amelotti,Alleoriginidelnotariatoitaliano(1975)s.6nn.
34Por.F.Wieacker,TextstufenklassischerJuristen(1960).
30
