Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Historiarozwojuprawaautorskiegoikoncepcjiautorskichprawosobistych
lubdrukarzowiiktóramiałazostaćopatrzonanazwiskiemautora,musizo-
staćwydrukowanawpostaci,wjakiejzostałasprzedanaidostarczona”
83
.
Trzydzieścilatpóźniejw1848r.wsprawieClésingeriLaneu-
villev.Gauvain,rozstrzyganejwpierwszejinstancjiprzezTribunalCor-
rectionnelwLyonie
84
,porazkolejnypojawiasięzagadnienieautorskich
uprawnieńocharakterzeniemajątkowym.Wtymprocesieartystarzeźbiarz
niejakiClésingerdomagałsięwszczęciaprocedurykarnejprzeciwko
nabywcystworzonejprzezniegorzeźby,twierdząc,żetenostatnidopuścił
sięjejokaleczenia.Wuzasadnieniuorzeczeniaprzyznającegopowodowi
takieuprawnieniesądwskazał,że:Uniezależnieodinteresupieniężnego,
artystamatakżeinteresowielecenniejszy,tenmianowicie,którytyczy
jegoreputacji”
85
.Wprawdzienaskutekapelacjipozwanegosądwyższej
instancjipowództwooddalił,przyjmując,żeprocedurakarnabyławtej
sprawieniewłaściwa,niemniejjednakwskazał,żeUpowództwocywilne
byłobyuzasadnione”.
Problemosobistychinteresówtwórcywyłoniłsięnastępniewtrakcie
rozpoznawaniaw1878r.przezfrancuskisądkasacyjnypowództwaCin-
quinv.Lecocq
86
.Sprawadotyczyławprawdzierozstrzygnięciaprzezsąd
wątpliwości,czyprawaautorskienależałydomałżeńskiejwspólnościma-
jątkowej,alerozstrzygającpozytywniekwestię,sądupoważniłmęża(ar-
tystęmalarza)doUzatrzymaniajegoprawadozmianydzieła,anawetpra-
wadounicestwieniago”.Wtrakcieprocesuporazpierwszy
87
świadomie
posługiwanosiępojęciemdroitmoral
88
,choćpowszechniefrancuskiesądy
83
OrzeczenieTribunalcivildelaSeinez17sierpnia1814r.wsprawieBillecocqv.Glendazcyt.
za:S.Strömholm,Ledroitmoraldel’auteur...,s.10,124i132.
84
OrzeczenieTribunalcorrectionneldeLyonz5stycznia1850r.wsprawieClésingeretLaneuville
v.Gauvain,RecueilPériodiqueetCritique1850,nrIII.14;D.P
.1850.3.14,orzeczenieCourdeParis,
RecueilPériodiqueetCritique1852,nrII.159.
85
UIndépendammentdeliintérêtpécuniaire,ilexistepourliartisteunintérêtplusprécieux,celuide
laréputation”.
86
OrzeczenieCourdeCassation,Ch.Civilez25czerwca1902r.wsprawieCinquinv.Lecocq,
Civ.Gaz.Pal.1902,nr2,s.129.
87
J.A.L.Sterling,World...,s.338;F
.Zoll,Tzw.„droitmoral”...,s.280,pisze:UPierwszymteżzdaje
siębyłFrancuzDarras,którywpracy»Dudroitdesauteursetdesartistesdanlesrapportsin-
ternationaux«,Paris1887,dałpowyższejmyśliwyrazwsyntetycznymujęciurzeczy”.
88
MoralnieoznaczatuUmoralne”,aleUduchowe”,takjakwpojęciupersonnemorale(osobaprawna).
NiektórzyjednaktakP
.Tackaberry,Lookwhattheydonetomysong,Ma;Thesongwriter’smoral
rightofintegrityinCanadaandtheUnitedStates,EIPR1989,nr10,s.356dopatrująsięźródłosło-
wutegopojęciawterminieUmoralne”.Podają,żepojęcietowykształciłosięwczasachromanty-
zmu,kiedytouznano,skoroautorwpewnymsensieczyniświatuprezentzeswojegotwór-
czegogeniuszu,tomawzamianprawoprawomoralne(stądnazwadroitmoral)oczekiwać,
40