Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Podstawowezasadyzawieraniaumówprawaautorskiego
nepotrzebąochronyinteresuekonomicznegoproducentaaudiowizual-
negoorazproducenta(wydawcy)utworuzbiorowego.
Ustawodawcauregulowałtakżekwestięzawieraniaumówdotyczących
utworówprzyszłych.Zgodniezprzepisemart.41ust.3pr.aut.nieważne
umowydotyczącewszystkichutworówlubwszystkichutworówokreś-
lonegorodzajutegosamegotwórcymającychpowstaćwprzyszłości.Wy-
dajesię,żecelemwskazanegoprzepisujestzabezpieczenietwórcówprzed
nieprzemyślanymdysponowaniemprawamidoutworów,którepowstaną
wprzyszłości.Zakresemomawianejregulacjiobjętajesttwórczośćbędąca
wfazierealizacji,którazaistniaławumyśleautora,choćniezostałajesz-
czewyrażonawpostaciutworu,choćbynieukończonego(tzw.twórczość
inspe),orazabstrakcyjnakategoriapotencjalnejtwórczościdanegoautora.
Nieobejmujeonanatomiasttwórczościjużistniejącej53.Senssformułowa-
niaUwszystkieutwory”jestoczywistyobejmujeonoswoimzakresem
całątwórczośćdanegoautora,którapowstaniewprzyszłości.Natomiast
sformułowanieUwszystkieutworyokreślonegorodzaju”możewywoły-
waćwątpliwościinterpretacyjne.Niejestbowiemjasne,coustawodaw-
camanamyśli,wprowadzająckategorięrodzajówutworów(dodajmy
niewystępującąwżadnyminnymprzepisieustawy).Ocenawydajesię
stosunkowoprosta,jeżelimamydoczynieniaztwórczościąobjętąprzy-
kładowymwyliczeniemzart.1ust.2pr.aut.Rodzajeutworówmożna
utożsamiaćzustawowymwyliczeniem.Dlategozaniedopuszczalnąna-
leżyuznaćklauzulęprzenoszącąnawydawcęprawadowszystkichprzy-
szłychfotografiidanegotwórcy.Ocenaniejestnatomiastjednoznaczna,
jeżelimamydoczynieniaztypamiutworównieobjętymiustawowymwy-
liczeniem.Takieklauzule,jaksięwydaje,możnaocenićjedynienaprzy-
kładziekonkretnejumowy.Przykłademjestperformance,czylidziałalność
artystycznastanowiącapołączenieswoistegoscenariuszazartystycznym
wykonaniem.Artystawystępujeprzedpublicznościąjakotwórcaijako
obiektsztuki54.Wydajesię,żejedyniescenariuszenatylerozbudowane,
żewykraczająpozaramyniechronionejidei,możnazakwalifikowaćjako
utwór.Wkonsekwencjiumowęmającązaprzedmiotwszystkiehappenin-
gidanegotwórcynależałobyuznaćzanieważną.Trzebatakżezwrócić
uwagęnawyrokSąduApelacyjnegowPoznaniuz4.04.2001r.55,wktó-
rymsąddokonałbłędnejwykładniomawianegoprzepisu,uznajączado-
puszczalnezawieranieumówmającychzaprzedmiotutworyprzyszłe,
oileniedotycząonecałegodorobkudanegoautora56.Sądpominąłdoro-
53Podobniezob.J.Barta,R.Markiewicz[w:]KomentarzI,s.309;zob.inaczejT.Tar-
gosz[wi]KomentarzIII,s.646.
54Zob.P.Ślęzak,Umowywzakresiewspółczesnychsztuk…,s.237–242.
55WyrokSAwPoznaniuz4.04.2001r.,IACa72/01,OSA2002/2,poz.6.
56Wliteraturzepodobniezob.J.Barta,R.Markiewicz,Prawo…,s.343.
28