Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
I.Psychospołecznedeterminantyzachowańdewiacyjnychnieletnich
§1.Etapypsychospołecznegorozwojuczłowieka
Problempodziałużyciaczłowiekanaposzczególneokresystanowijedno
zkluczowychustaleńpsychologiirozwojowej.Opisprzekształceń,zachowań
istrukturypsychicznejwposzczególnychokresachżyciajednostkipozwala
poznaćosiągnięciaorazprocesyrozwojowewposzczególnychokresachżycia
człowieka.Psychologiarozwojowaniedysponujetakąliczbąempirycznieudo-
kumentowanychfaktówanitakniepodważalnymiprzesłankamiteoretyczny-
mi,abystworzyćkoncepcjępodziałużycialudzkiegonaokresy,stadiaifazy,
któreodzwierciedlałybyrzeczywisteprzemianyjakościowe,obejmującecałoś-
ciowoprzejawyrozwojupodczascałegożycialudzkiego
1
.
Kierującsięopiniąwiększościbadaczy,przyjętonastępująperiodyzację
rozwojuczłowieka
I.
II.
2
:
Okresprenatalny-odpoczęciadonarodzin.
Okreswczesnegodzieciństwa-odnarodzindo3rokużycia:
1.Podokreswiekuniemowlęcego-odnarodzindokońca1rokużycia.
2.Podokreswiekuponiemowlęcego-od1do3rokużycia.
III.
Okresśredniegodzieciństwa,wiekprzedszkolny-od4do6rokużycia.
IV.Okrespóźnegodzieciństwa,młodszywiekszkolny-od7do10-12roku
życia.
V.Okresadolescencji-od10-12do20-23rokużycia:
1.Podokreswczesnejadolescencji,wiekdorastania-od10-12do15roku
życia.
2.Podokrespóźnejadolescencji,wiekmłodzieńczy-od16do20-23roku
życia.
VI.
Okreswczesnejdorosłości-od20-23do35-40rokużycia.
VII.Okresśredniejdorosłości,wiekśredni-od35-40do55-60rokużycia.
VIII.Okrespóźnejdorosłości,wiekstarzeniasię-od55-60rokużycia.
Zewzględunacharakterniniejszejpracyanalizaposzczególnychetapów
rozwojuczłowiekazostanieograniczonadoadolescencji,włączniezpominię-
ciemostatnichtrzechokresów.
Pierwszymokresemwrozwojupsychicznymjednostkijestokresprena-
talny,wktórymwyróżniasiętrzytrymestry.Zdecydowanawiększośćwad
wrodzonychpowstajewpierwszymtrymestrzerozwoju
3
.Czynnikamimogą-
cymizaburzyćprenatalnyrozwójdzieckawszczególności:nikotyna,al-
kohol,narkotyki,leki,promieniowanie,skażeniaśrodowiska,niewłaściwa
dieta,chorobyistresmatki.Pozatymnaprawidłowyrozwójdzieckawoma-
1
M.Przetacznik-Gierowska,M.Tyszkowa,Psychologiarozwojuczłowieka,Warszawa
2000,s.231.
2
B.Harwas-Napierała,J.Trempała,Psychologiarozwojuczłowieka,Warszawa2000,
s.15.
3
Ibidem,s.42.