Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
„Robimytodlazdrowia”–wprowadzeniedoproblematykibadań
sięwcerkwizapachkadzidła.Kapłaniokadzająikony,atakżewiernychjako
obrazyBoga,którymrównieżnależyokazaćcześć(gr.proskynesis)2.Słuchają
śpiewuliturgicznego.Udziałwliturgiijestwielozmysłowy,auwagawiernych
jeststalepobudzanaprzezmanifestującąsięperformatywnośćotaczającejich
przestrzeni.Takżesamiwiernipoprzeznawiązywanierelacjizsakralnymi
przedmiotamiznajdującymisięwświątyniwspółtworząichsprawczość,
azarazemjąobiektywizują.
Zanośnikiświętościuchodząnietylkouznawanezanajbardziejniąnasy-
coneikonyirelikwie,alemogątobyćtakżeeulogia(gr.eulogiai)3,czylimałe
przedmioty(takżepokarm)zabieranezmiejscświętychjakonamiastkiobecnej
wnichmocy(Vikan2003,s.6;Sulikowska2013,s.8).Wodróżnieniuod
ikonirelikwiitraktowanesąonejakonośnikiświętościdoraźnie,zczasem
tęwłaściwośćzatracając,iniesądarzoneprzezwiernychczcią.Jednocześnie
odgrywająoneważnąrolęwpraktykachpielgrzymkowychchrześcijanjużod
schyłkuantyku(Brown2007,s.74),ponieważpozwalająnaintymnykontak
ześwietością:niektóreznichnadająsiędokonsumpcji,innemożnaprzykładać
dowłasnegociałaalbowręcznosić.
WBułgariiposzechnymiwśródwiernycheulogiamisą:skarpetki,koszule,
chleby,olej,oliwa,chusteczki,ręczniki,kwiatyczyjabłka.Widokobwieszo-
nejskarpetkamiiręcznikamiporęczyikonostasu,czyozdobionychkwia-
tamiimonetamiikonnaanałoju,nikogotuniedziwi(zob.Fot.1).Owe
religijnemedia,jaknazywajeBirgitMeyer(2006),wpisująsięwlokalny
prawosławnyhabitus4.
Ikony,relikwieieulogia,jakonnasyconeświętością”,uchodząwśródbuł-
garskichwiernychzalecznicze5iwłaśnietaichwłaściwośćjestprzedmiotem
uwagiwniniejszejpracyzarównowwymiarzesynchronicznym(jaktosię
dzieje,żetuiterazuchodzązalecznicze?),jakidiachronicznym(jakiesą
historyczneuwarunkowaniawiarywichleczniczewłaściwości;czywiemycoś
owykorzystywaniuichwcelachleczniczychwprzeszłości;conamtomówi
okontekściedziejowym,azatemikulturowymdanejpraktykiczyprzedmiotu
leczniczego?).
2WięcejnatentematpiszęwRozdziale4.1.
3Słowoneulogium”pochodziodgr.eneulogeó–błogosławić,udzielaćbłogosławieństwa.
4
RozumianyzaBourdieujakocałośćnabytychwzorówmyślenia,zachowania,gustu,którą
określawięźmiędzystrukturamispołecznymiapraktykąlubdziałaniemspołecznym(2008).
SzczegółowoopisujętękategorięwRozdziale3.1.
5
Azatemanalogiczniedotego,jakpostrzeganojewewczesnymchrześcijaństwie(Brown2007)
iśredniowieczu(Talbot2002;Vikan2010).
