Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„Robimytodlazdrowia”–wprowadzeniedoproblematykibadań
9
Wszelkieogniskująceuwagęprzedmiotyiskupionenanichgestyskładają
sięwedługrosyjskiegobadacza–AlexieiaLidova–nahierotopię
6
miejsckulto-
wych,czyliwytwarzanieichświętości.Mniejednakinteresujenietylekwestia,
wjakisposóbkonstruowanajestświętośćmiejsc,leczraczejjakwspółtworzone
sąprzezsamychwiernychwłaściwościprzedmiotówigestówuchodzących
wichprzestrzenizalecznicze.Sątoniewątpliwiekwestiezesobąpowiązane,
alenietożsame.Leczniczeprzedmiotyniekonieczniesąjednocześnieuznawane
zaświęteiniezawszesłużąwytwarzaniuświętościmonasteru.Istotnejest
zrozumienietego,jaksamiwierniszukającyuzdrowieniawprawosławnych
monasterachpostrzegająsprawczośćikonorazinnychprzedmiotówuznawa-
nychzalecznicze.Jakiczyobjaśniajątęichwłaściwość?
Badaniaterenoweprzeprowadzoneprzezemniewbułgarskichcerkwiach
imonasterachpokazują,żemiejscateiprzedmiotyuznawanesąnaogół
przezwiernychzaprzekaźnikimocypochodzącychzinnego,ulokowanego
pozanimiźródła.Mówiąconich,wierniodwołująsięnajczęściejdokategorii
energiiisiły,którychpochodzenieprzypisująBogu(comożewskazywaćna
związkizprawosławiem)albobezosobowymsiłomKosmosuczyNatury(co
mazwiązekzteoriamipropagowanymiprzeznoweruchyreligijne).Wierni
najczęściejwogóleniedoszukująsięgenezyowychenergii,niekonceptualizują
ichźródła,ajedyniewczuwająsięwrytualnepraktykipozwalającenapoddanie
sięjejwpływom.Stanowitoelementichucieleśnionej,alesłabozwerbalizo-
wanejreligijności.Zjednejstrony,owewłaściwościwyjaśnianesąprzezróżne,
niejednokrotniekonkurującezesobąnarracje.Zdrugiejzaś–ichużywanie
możeprzynależećdoniewerbalizowanej,skromnejsemantycznie,ajedynie
ucieleśnionejwiedzy,któraniestawiapytańoźródłoowychwłaściwości.
Wiernipostrzegająenergiejakodziałająceprzezpewneszczególnemiejsca,
przedmioty,słowaczypraktyki.Wichodczuciu,abymożliwebyłopoddanie
sięichdziałaniom,koniecznejestpośrednictwojakiegośmedium–relikwii,
ikony,wody,olejuczywłaśnieeuologiów.Eulogiabędętraktowałaszeroko,
6ÓwneologizmLidovwywodziodgreckichsłów:hieros–świętość,topos–miejsce(Lidov
2014,s.7).Lidov–jakohistoryksztukiibizantynista–jestzainteresowanykonkretnymi
historycznymiprzykładamitworzeniatejprzestrzeni.Posiłkujesięwtymkontekścietakże
terminemnprzestrzennejikony”(spatialicon)(Lidov2014).WedługLidovadokreowania
sakralnejprzestrzenidochodziwefekcienciągłejintensywnejinterakcjimiędzyhierofanią
ahierotopią”(Lidov2014,s.8).Zarazemhierofaniędefiniujejakonto,comistyczne”(the
mystical),ahierotopięjakonto,corealniezostajewytworzone”(actuallymade)(Lidov2014,
s.8).ZagadnieniemhierotopiiwprawosławnychspołecznościachwGrecjizajęłasięostatnimi
latyEwaKocój(2017).
