Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
1.Przyczynypożarów
101050Składowaniełatwopalnychmateriałów
Innymczynnikiem,którymógłgrozićpożarem,byłsposóbskładowaniawmia-
stachłatwopalnychmateriałów:drewna,siana,olejów,lnuczyprochu.Tepierw-
szeczęstoumieszczanonaulicach,przedlubwpobliżudanejposesji,sianozaś-
albolokowanowzabudowaniachgospodarczychznajdującychsięnazapleczu
właściwegodomuczykamienicy,alboteżumieszczanonastrychach.Zbadań
MaurycegoZajęckiegowynika,żeprzepisyzakazującegromadzeniadużychilo-
ścidrewnapoddomamioraztrzymaniasłomyisiananapoddaszachrelatywnie
częstopojawiałysięzarównowmiejskichwilkierzach,jakiordynacjachwła-
ścicielimiastprywatnych90.Ichczęstepowtarzanie,atakżewynikimiejskich
wizytacji91wskazująwyraźnie,żeniebyłyoneskrupulatnieprzestrzegane.
Domateriałówłatwopalnychnależałyponadtolen,konopie,atakżewódka.
Przechowywaniasubstancjioleistychzakazywałm.in.wilkierzTczewaz1599r.
92
;
groźbęichzapaleniadostrzegałteżJakubHaur,piszącwswoimSkładzieabo
skarbcu,conastępuje:DDlaogniagdyjesusząwdomachpilnościwielkiejiostroż-
nościpotrzeba,aby(strzeżBoże)nieszwankowałydomususzeniem,jednak
lepiejibespieczniejgdyprzysłońcu,aniżelitakowerzeczyprzydomowymsuszyć
ogniu.Wygotowaneprzędziwomiećwosobnymschowaniu,doktóregoaby
zogniemniechodzono”93.Natomiastwlatach1764-1766sejmzakazałprze-
chowywaniawdrewnianychdomachwWarszawieiWilniewódekiolejów94.
Wyjątkowodużezagrożeniestwarzałoskładowaniewmieścieprochu.Władze
miejskiestarałysięzatemwyznaczyćodpowiedniemiejsce,gdziemożnabyło
90Przykładowoodpowiedniezakazydotycząceskładowaniadrewnaprzeddomamilub
wmiejscachpublicznychuchwalonom.in.w:Toruniu,Chełmnie,Kaliszu,Elblągu,Wojni-
czu,Poznaniu,Grudziądzu,Pułtusku,Krakowie,FromborkuiGdańsku,aprzepisyzabra-
niającetrzymaniawdomachsianalubograniczającejegoilośćwydanonp.wOpatowie,
Braniewie,Pieniężnie,Międzychodzie,Łowiczu,Łobżenicy,BiałymstokuiJaniszkach(Zajęcki
2014,s.215-126).Por.HistoriaElbląga1996,1997,2000,t.II,cz.1,s.73;Pęckowski1967,
s.239-240.
91W1591r.wizytującykamienicęJanaKosmowskiegowPoznaniuławnicyFranciszek
RakwicziJakubKostrzewa:DtamżewidzielidziuręświeżąwtyłzakominempanaKosmow-
skiegowyłamaną,stronyognianiebezpieczną,botamjakojeimp.Kosmowskisprawęzdał
p.Matys[barwierz]tamsłomęchowa,gdziełacnomogązkominaonegoskrywpaśćinie-
bezpiecznośćuczynić”(APPAMPI384,k.298v),w1761r.zaświzytatorzyzeznali,że
Dwszedłszypoddachnatrzeciepiętro[kamienicyrynkowejpoznańskiejtzw.Winklerowskiej]
widzieliśmywielesłomy,skądbymogłobyć,strzeżBożeognia,wielkieniebezpieczeństwodla
miasta”(APPAMPI471,s.159).
92Zajęcki2014,s.216.
93Haur1693,s.93-94in.Zakazsuszenialnuichmieluwobrębiezabudowańobowiązy-
wałtakżem.in.wLidzbarkuWarmińskim,Olsztynie,Chełmnie,Rawiczu,Lesznie,Wolborzu,
Ostrowie,Bojanowie,Pułtusku,ŁobżenicyiRyczywole(Zajecki2014,s.222).Por.Dzieje
Chodzieży1998,s.64.
94Zajęcki2014,s.218.Por.VL,t.VIII,s.242.WczasiepożaruLwowaw1616r.rów-
nieżzaistniałagroźba,żepożarrozszerzysię,jeślizapaląsięprzechowywanewpiwnicyprzez
ŻydaIzraelalicznekufyzgorzałkąioliwą(CDIAULAMLw,fond52,op.2,nr33,s.350).
