Pożary w miastach Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku i ich następstwa ekonomiczne, społeczne i kulturowe (monografia)

Andrzej Karpiński, Elżbieta Nowosielska

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-235-4378-7

DOI:

https://doi.org/10.31338/uw.9788323543787

Wydawnictwo:

Uniwersytet Warszawski

Rok wydania:

2021

Liczba stron:

533

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Karpiński, Andrzej; Nowosielska, Elżbieta. Pożary w miastach Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku i ich następstwa ekonomiczne, społeczne i kulturowe (monografia). Red. . Warszawa: Uniwersytet Warszawski, 2021, 533 s. ISBN 978-83-235-4378-7, doi: https://doi.org/10.31338/uw.9788323543787

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Karpiński, A.

A1 Nowosielska, E.

T1 Pożary w miastach Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku i ich następstwa ekonomiczne, społeczne i kulturowe (monografia)

PB Uniwersytet Warszawski

PP Warszawa

YR 2021

SN 978-83-235-4378-7

DOI https://doi.org/10.31338/uw.9788323543787

Bibliografia BibTex:

@Book{ 253168, author = "Karpiński, Andrzej and Nowosielska, Elżbieta", editor = "", title = "Pożary w miastach Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku i ich następstwa ekonomiczne, społeczne i kulturowe (monografia)", publisher = "Uniwersytet Warszawski", year = "2021", address = "Warszawa", isbn = "978-83-235-4378-7", doi = "https://doi.org/10.31338/uw.9788323543787" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Karpiński, Andrzej

AU - Nowosielska, Elżbieta

ED -

TI - Pożary w miastach Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku i ich następstwa ekonomiczne, społeczne i kulturowe (monografia)

PB - Uniwersytet Warszawski

CY - Warszawa

PY - 2021

SN - 978-83-235-4378-7

ER -

DOI - https://doi.org/10.31338/uw.9788323543787

Netografia (standard APA):

Karpiński, Andrzej; Nowosielska, Elżbieta. Pożary w miastach Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku i ich następstwa ekonomiczne, społeczne i kulturowe (monografia) [baza danych online] Warszawa: Uniwersytet Warszawski, 2021 [dostęp: 13 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/pozary-w-miastach-rzeczypospolitej-w-xvi-xviii-wieku-i-ich-nastepstwa-andrzej-karpinski-elzbieta-253168. doi: https://doi.org/10.31338/uw.9788323543787

Wielkie Księstwo Litewskie, Rzeczpospolita Obojga Narodów, klęski żywiołowe, pożary, Korona Królestwa Polskiego, epoka nowożytna, fires, Grand Duchy of Lithuanian, natural disasters, Polish Crown, First Commonwealth, early modern era

Prezentowana monografia stanowi pierwszą w polskiej historiografii próbę całościowego omówienia pożarów i ich następstw w Rzeczpospolitej Obojga Narodów od XVI do XVIII wieku. Opierając się na bardzo zróżnicowanych i rozproszonych źródłach rękopiś...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-235-4378-7

DOI:

https://doi.org/10.31338/uw.9788323543787

Wydawnictwo:

Uniwersytet Warszawski

Rok wydania:

2021

Liczba stron:

533

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp (Andrzej Karpiński)7
ROZDZIAŁ 1. Przyczyny pożarów (Andrzej Karpiński) 151.1. Czynniki sprzyjające pożarom17
1.1.1. Budownictwo miejskie18
1.1.2. Dachy22
1.1.3. Zabudowa miejska24
1.1.4. Kominy i paleniska26
1.1.5. Składowanie łatwopalnych materiałów30
1.1.6. Oświetlenie31
1.1.7. Lokalizacja miejskich przedsiębiorstw korzystających z ognia33
1.1.8. Wodociągi miejskie i studnie34
1.1.9. Warunki klimatyczne35
1.2. Bezpośrednie przyczyny pożarów37
1.2.1. Działania wojenne i łupieżcze najazdy37
1.2.2. Celowe podpalenia57
1.2.3. Pożary piorunowe85
1.2.4. Nieostrożne obchodzenie się z ogniem90
1.3. Pożar jako kara Boska114
ROZDZIAŁ 2. Przebieg klęsk (Andrzej Karpiński) 1192.1. Liczba pożarów119
2.2. Skala pożarów128
2.3. Częstotliwość pożarów, czas ich trwania, pożary dzienne i nocne144
2.4. Walka z pożarem160
2.5. Największe pożary w wybranych miastach Rzeczypospolitej w XVI–XVIII w172
ROZDZIAŁ 3. Następstwa XVI–XVIII-wiecznych pożaróww miastach Korony i Litwy (Andrzej Karpiński) 2403.1. Demograficzne skutki pożarów240
3.2. Ekonomiczne skutki pożarów253
3.3. Społeczno-religijne następstwa pożarów293
3.4. Następstwa pożarów w urbanistyce, architekturze, sztuce i literaturze310
3.5. Polityczne następstwa pożarów319
ROZDZIAŁ 4. Ochrona przeciwpożarowa (Elżbieta Nowosielska) 3224.1. Rozporządzenia prawne322
4.2. Cechy326
4.3. Materiały budowlane329
4.4. Kominy334
4.5. Kominiarze339
4.6. Dostęp do wody344
4.7. Usunięcie niebezpiecznych zakładów poza miasto346
4.8. Ostrożność z ogniem348
4.9. Materiały wybuchowe351
4.10. Poszerzanie ulic352
4.11. Tytoń354
4.12. Sprzęt przeciwpożarowy356
4.13. Ostrzeganie o pożarze370
4.14. Przebieg akcji gaśniczej375
4.15. Metody nadprzyrodzone384
4.16. Podsumowanie388
Zakończenie (Andrzej Karpiński)390
Aneks 1 (Andrzej Karpiński)401
Bibliografia (Andrzej Karpiński)424
Summary505
Spis ilustracji512
Spis tabel514
Spis zestawień515
Indeks miejscowości i rejonów geograficznych516
Indeks rzeczowy528

Wstęp

dlapojedynczychpogorzelcówlubmieszkańcówspalonychmiastpołożonych

wdanejziemi.Ozgorzałychośrodkachprzynosząinformacjerównieżliberta-

cjeznajdującesięwmonarszychprzywilejachlubwrozporządzeniachwłaści-

cieliprywatnychmiast,niekiedyszerokoomawiającychtakżepostanowienia

przeciwpożarowe.

Natomiastotym,jakuchronićsięprzedkolejnymiklęskamiognia,najwięcej

mówiąordynacjeprzeciwpożaroweimiejskiewilkierze11orazustawodawstwo

KomisjiBoniOrdinisepokistanisławowskiej12.

Niedoprzecenieniasąinformacje,jakieznaleźćmożnawzachowanych,

selektywniewykorzystanychksięgachmiejskich:radzieckich,ławniczych,wój-

towskichiekonomicznych.Znajdująsięwnichzarównoobszerneopisywielkich

pożarów,jakisprawydotyczącemiejskichdochodzeńposzukującychrzeczywi-

stychsprawcówposzczególnychklęsk.Wtegotypuźródłachwielejestrównież

wzmianekoobrociespalonymiposesjami,owizjachDpogorzałych”kamienic

idomów,atakżeowynikachmiejskichwizytacjisprawdzającychprzestrzeganie

zaleceńprzeciwpożarowych.Zkoleiwmiejskichaktachkryminalnychiksię-

gachgrodzkichznaleźćmożnaprocesypodpalaczy13,awróżnychkodeksach

prawnych-karyprzewidzianezategotypuwystępki14.

Ważnymźródłemtraktującymopożarachsąrozmaitediariuszeipamięt-

niki15orazkronikimiejskieiklasztorne16;ichautorzyinformująowłasnych

przeżyciachznimizwiązanychlubonajgłośniejszychpożarach.

11Por.Wilkierzepoznańskie1966-1969,cz.I-III;Koredczuk1999;LaudamiastaWojni-

cza1994;Laudamiejskielubelskie1934;Laudamiejskielubelskie1935;Maciakowska2011;

Maciejewski2001;Prawa,przywilejeistatuta1885-1909,t.I-II.

12Zob.Bałtruszajtys1975;Baranowski1907;Ćwik1961;Deresiewicz1966;Frančiċ1961;

Gordziejew2010;Jakimowicz2014;Jędrzejewski2015;Kostecka2007;Tyszkiewicz2005.

13Np.AktasąduKresuMuszyńskiego1889;KsięgakryminalnaKrakowa2013;Księga

kryminalnaKrakowa2016;KsięgikryminalneKrakowa2016;Regestrzłoczyńców1891;Mate-

riałydodziejówzbójnictwa1952.

14Groicki1953;Groicki1954;Szczerbic2011.

15Por.Cebrowski1937;Chrapowicki1978,1988;DziennikSamuelaPepysa1978;Dzien-

nikzdarzeńwKrakowie1911;Holsten1980;JakubaMichałowskiegoksięgapamiętnicza

1864;Jemiołowski2000;Jerlicz1853;Księgapamiętnicza1875;Matuszewicz1986,t.I-II;

Oświęcim1907;Otwinowski1996;PamiętnikŁosia1858;PamiętnikTeodoraJewłaszewskiego

1860;PamiętnikiAlbrychtaStanisławaRadziwiłła1839,t.I-III;PamiętnikiMaskiewicza1838;

PamiętnikiObuchowiczów2003;Pasek2009,t.I-II;Poczobut-Odlanicki1987;Polskastani-

sławowska1963,t.I-II;Radziwiłł1980,t.I-V;Rakowski2002;Sarnecki1958;Vorbek-Lettow

1968;Wydźga1852;ZPiasecznawświat2001.

16M.in.Augustin2007;Curicke1687;Gotocki1998;Józefowicz1854;KlasztoryKarme-

litanek1900-1902,t.I-IV;Komoniecki1987;Kroniczkagminyewangelickiej2002;Kroniczka

rezydencjiKarmelitów2005;Kronikabenedyktynekchełmińskich1926;KronikaBenedyktynek

Sandomierskich2005;Kronikabernardynów1907;KronikaJezuitówpoznańskich2004;Kro-

nikamieszczaninakrakowskiego1930;KronikaPawłaPiaseckiego1870;Kronikapoznańskich

pisarzy2004;KronikaZelnera1835;Kronikibenedyktynekpoznańskich2001;Rocznikido

dziejówPodtatrza1858;Rudomicz2002,cz.I-II;Węgierski2007;Wspomnieniamieszczanina

1900;Zimorowicz1899a;Zubrzycki1844.

Brak wyników

Pożary w miastach Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku i ich następstwa ekonomiczne, społeczne i kulturowe (monografia)

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra