Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstępredaktoranaukowego
TrzebasięzgodzićzMaximilianemGrafem,żepracaKo-
lářastanowinowatorską,najbardziejudanąinajoryginalniej-
sząpróbęnazwaniaokresuhistoriikomunizmupo1953/1956r.
ZaproponowanaprzezKolářadefinicjaHpoststalinizmu”nie
zastępujeHdestalinizacji”(De-Stalinization,Entstalinisierung,
déstalinisation…),obejmującejszerokąpaletęzjawisk,zarów-
nopolitycznych/ideologicznych,jakekonomicznychczykultu-
rowych.Zajmujesięoczywiścieewolucjąsystemu,aleodinnej,
małouchwytnejitrudnejdozdefiniowaniastrony,próbując
sprecyzowaćiopisaćokresmiędzystalinowskąutopiąabar-
dziejracjonalnąinterpretacjąideikomunistycznej,kiedywcześ-
niejszyświatiluzjiległwgruzach,anowy,zszerszymimargine-
samiswobody,obejmującymizarównointerpretacjęprzeszłości,
jakikonsumpcję,byłrodzajemdłużejlubkrócejakceptowane-
goHniepisanegokontraktumiędzywładząaspołeczeństwem”12.
Kolářodważniewyzwoliłsięzwięzówdotychczasdominują-
cegoopisuHdestalinizacyjnego”,bazującegozjednejstronyna
ujęciufaktograficznym,zdrugiejkoncentrującegosięnapre-
zentacjidanegozjawiska/państwa.Niemógłoczywiściepominąć
zarównoradzieckiejHodwilży”,polskiegoPaździernikaczyPra-
skiejWiosny,skoncentrowałsięjednaknaproblemiedotejpory
marginalizowanym–zachowaniach,doświadczeniachiemo-
cjachprzedewszystkimposiadaczypartyjnychlegitymacji.Jak
podkreśla:HInteresująmniemówiącyidziałającyludzie:moim
zamiaremjestuwolnieniekomunistówodnazbytuproszczonego
obrazu»totalitarnego«zbrodniarzaczyograniczonegopartyjne-
goaparatczykaiobdarzenieichludzkątwarzą.Tylkowtenspo-
sóbmożemyzrozumiećichzaangażowanienarzeczpartiiispra-
wysocjalizmu.Widaćtowlosachtychludzi,którzynawetpo
najgłębszychwstrząsachnietylkonieutraciliwiarywlegitymiza-
cjępartii,alenawetznowymzaangażowaniemrzucilisięwwir
pracypartyjnej.Rosnącetrudności,niejasnościikonflikty,któ-
repojawiałysięnastępniewszeregachpartyjnych,unaoczniają
GesellschaftinOstundWest”45,2017,nr9,s.31),MartinyWinkler(HBohe-
mia.ZeitschriftfürGeschichteundKulturderböhmischenLänder”57,2017,
nr2,s.488–489).
12A.Walicki,Odprojektukomunistycznego…,s.XVI.
11
