Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Whistoriografiipolskiejtrwalezapisałsiępogląd,żeRzeczypospolitaupa-
dłacoprawdazpowoduwadiwinjejobywateli,alestałosiętowmomencie,
wktórymzaczęłosięjejodrodzenienarodowe
1
.Jakkolwiekczynionożnice
wrozumieniutejtezy,tozawszejakonajistotniejszyelementowegoodrodzenia
pojawiałsięobywatel-szlachcic,którydostrzegałkoniecznośćreformzmierza-
jącychdopodniesieniaprestiżu,powagiisiłypaństwa.Wtymteżobszarze
umieszczanocałespektrumsprawdawniejnierozwiązanychwpaństwiepol-
skim.Wtakimkontekścieważnestajesięjaknajszerszespojrzenienaszlachtę
tamtychczasów,którebyćmożepozwolizrozumieć,cospowodowałozmianę
jejnastawieniadopaństwaiwszelkichpokrewnychkwestii,takżespołecznych
iideologicznych.Próbaprzedstawienialubraczejzbudowaniatakiegozbioro-
wegoportretuszlachtypolskiejczasówstanisławowskichnapodstawiepamięt-
nikówmożebyćkrokiemwtymkierunku.Portretówzawieraelementyprzede
wszystkimtworzącewyobrażeniastereotypowegopostrzeganiaszlachtyprzez
pamiętnikarzy,wdalszejkolejnościodnosisięrównieżdokwestiicharakterutej
grupy,jejmentalnościiświadomości,teżprzecieżzmieniającychsię
2
.Toone,
1111111111
1
Por.np.T.K
ORZON
:WewnętrznedziejePolskizaStanisławaAugusta.T.5.Kraków-
Warszawa1897,s.168inn.;E.R
OSTWOROWSKI
:OstatnikrólRzeczypospolitej.Genezaiupadek
Konstytucji3maja.Warszawa1966,s.220inn.;J.P
ACHOŃSKI
:LegionyPolskie.Prawdailegen-
da1794-1807.T.1.Warszawa1969,s.51;W.S
ZCZYGIELSKI
:Polskieformacjeoświeceniowe
czasówstanisławowskich.W:nZeszytyNaukoweUniwersytetuŁódzkiego”.Seria1.T.48.Łódź
1979,s.80.
2
Por.uwagiocharakterzenarodowym:A.W
IERZBICKI
:Mitcharakterologicznywhistorio-
grafiipolskiejXIX-XXw.W:Historia.Mity.Interpretacje.Red.A.B
ARSZCZEWSKA
-K
RUPA
.Łódź
1996,s.113-124;I
DEM
:Sporyopolskąduszę.Zzagadnieńcharakterologiinarodowejwhistorio-
grafiipolskiejXIXiXXw.Warszawa1993,s.7-13;J.J
AROŃ
:Charakternarodowyjakoproblem
naukowy.W:Charakternarodowyireligia.Red.K.W
ILIŃSKI
.Lublin1997,s.9-21.Orodzeniu
sięmitówichroliiznaczeniudlaprzyszłości:W.W
RZESIŃSKI
:PolskamitologiapolitycznaXIX