Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JanuszaKuttyobrazującarelacjepaństwapolskiegozKaszubamiwdwu-
dziestoleciumiędzywojennym
11
.
Wtrakcieprzygotowywanianiniejszejpracyjednąznajwiększych
trudnościmetodologicznychstałasięocenaintencjiautorówdużejczęści
wypowiedzidotyczącychPomorzaZachodniego.Wspecyficznejsytuacji,
wjakiejznalazłasięPolska,gdziemoctraktatuwersalskiegobyłapod-
stawąfunkcjonowaniaodrodzonegopaństwa,generalnieunikanoposą-
dzeniaodążeniedozmianygranic.Jednakatakiniemieckiewymierzone
wpolskieziemiezachodnieprowokowałyPolakówdopodobnegoza-
chowaniaiPomorzeZachodnie,lubjegoczęść,czasembyłowłączane
wtęrozgrywkęchoćbyjakoprzykładodwiecznejekspansjiniemieckiej.
Tonpolskichwypowiedzisugerowałwówczas,żejesttoziemiahisto-
ryczniezwiązanazPolską,arezygnacjazniejbyławynikiembłędnej
politykipoprzednichpokoleń.Lawirowanieautorówmiędzytym,co
chcielifaktyczniewyrazićatym,comoglipowodowałowpraktycewiele
niejasności.Aprzecieżtakiprzekazumieszczonywówczas„międzywier-
szami”niemożebyćdzisiajpodstawąpewnejoceny
12
,którąmożedodat-
kowozniekształcaćnarzuconyprzezpowojennąpropagandęnastrójrado-
ścizpowrotuna„ZiemieOdzyskane”.Pozostajeteżpytanie,nailete
wypowiedzibyływyrazemtrwałegostanowiska,naileodpowiedziąna
potrzebędanejchwili?Dalej:czyichmoc,częstotliwośćmogływpłynąć
napostawęspołeczeństwapolskiego,czyteżwyrażałyopinięjedynie
jakiegośwąskiegogrona?Udzielenieodpowiedzinatepytaniawsposób
niebudzącywątpliwościprawdopodobnieniejestmożliwe.
Dośćproblematyczneokazałosięjednoznaczneokreśleniecharakteru
wypowiedziposzczególnychautorów,zaszeregowanieichbądźtodo
publicystyki,bądźdonauki.Dotyczyłotogłównieprac„zapowiadają-
111111
11
J.Kutta,DrugaRzeczpospolitaiKaszubi1920-1939,Bydgoszcz2003.
12
NaprzykładwjednymzartykułówarcheologaJózefaKostrzewskiego,namapce
prezentującejmiejscaznaleziskstarszejceramikiwstęgowejwPolscezokresu
młodszejepokikamienia,określenie„Polska”dotyczyłowspółczesnegoautorowi
terytoriumpaństwa.Jednakpopobieżnymspojrzeniunamapkęodnosimywraże-
nie,żenależądoniegorównieżterenynawschódodOdry,którajawisięjakogra-
nicamiędzypaństwowanaodcinkuzachodniopomorskim.Dopieropobliższymza-
poznaniusięzgrafikączytelnikodnajdujelinięfaktycznejgranicy,którazresztąnie
zostałaujętawlegendzie.J.Kostrzewski,Czegonauczyćnasmożezbieranieskorup
przedhistorycznych?,„Zotchłaniwieków”1929,z.4,s.71.Powstajepytanie,czy
zauważenietegoprzezwspółczesnegoczytelnikaniejestwynikiemprzyzwyczaje-
niadoposiadanychgranicpaństwa,azupełnieuszłobyuwadzeodbiorcyz1929r.,
czyteżwłaśnietakiefektautorchciałosiągnąć.Przykładówtakich,jakpowyżej
przedstawionymożnaprzytoczyćniezmierniedużo.
12
