Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
łów.Należytupodkreślić,żewszelkierozważanianatematPomorzaZa-
chodniegowlatach1919-1939toelementmyślizachodniej,jednakstano-
wiłyonepraktycznieniewielkijejnurt,szczególniegdyporównamygo
zdziałalnościąnarzecz„związania”Polakówzposzczególnymidzielni-
camiIIRzeczpospolitejpozostającymiwokresiezaborówpodwładzą
niemiecką.PomorzemZachodnimzajmowalisięgłównieprzedstawiciele
radykalnegonurtumyślizachodniej,określanegoprzezMarianaOrze-
chowskiegojakonurtofensywny
4
.Właśnienanimskupiasięuwagaprzy
omawianiupodjętegozagadnienia.Celowozostałpominiętynurtdefen-
sywny,którywprawdzieumacniałmyślokoniecznościzwróceniapolskiej
uwagiwkierunkuzachodnim,jednakterytorialniepraktycznieniewykra-
czałpozagranicepaństwa.Stantakipotwierdziłakwerendawarchiwach
ibibliotekach,częstoprzynoszącanegatywnyrezultat.Należytozaakcen-
tować,gdyżwieleówczesnychpublikacji,tytułówprasowychkojarzących
sięjednoznacznieztematykąpomorską,zawierałotreścidotyczącepol-
skiegoPomorza,generalnienienawiązującdoPomorzaZachodniego.
Myślę,żemożnatupominąćrzadkieprzypadkiprzypomnieniazmiantery-
torialnychpaństwapolskiegonatymodcinku,ponieważtrudnojeuznaćza
mogącewpływaćnastosunekspołeczeństwapolskiegodotegoterytorium.
Uważam,żeszczególniewodniesieniudoprasyopiniotwórczośćmożna
przypisaćtymtytułom,którenaswychłamachsystematycznienawiązywa-
łydoPomorzaZachodniego,bezwzględunaładunekemocjonalny,zjakim
danytekstzostałnapisany.
Oceniającwynikkwerendywprasienienaukowejtrzebajednocześnie
zauważyć,żenajbardziejopiniotwórczebyłytytułyregionalne.Mamtu
namyśligłównieWielkopolskęz„KurieremPoznańskim”czypomorską
„GazetęGdańską”.Trudnoznaleźćogólnopolskągazetę,któramogłaby
znimikonkurować.Interesującemateriałyukazywałysięrównieżwwyda-
wanejwPoznaniu„Tęczy”,„Awangardzie”czyorganieZOKZ–„Strażnicy
Zachodniej”.Wprasienaukowejnajważniejszeokazałysię:wydawana
przezInstytutZachodnio-Słowiański„SlaviaOccidentalis”orazjednozwielu
pismInstytutuBałtyckiego„Jantar”.
Wykazanewbibliografiitytułyczasopismnależąwwiększości,moim
zdaniem,doczołówkimogącychrościćsobieprawodokształtowaniaopi-
niiczytelnikównatematPomorzaZachodniegoisątotytułyzwiązane
wprzeważającejmierzezruchemnarodowym.Prasainnychruchówpoli-
tycznychczęstopodnosiłagłoswsprawach,którezdecydowanienależały
111111
4
M.Orzechowski,„Ideazachodnia”wmyślipolitycznejWielkopolski(1918-1945),
„KronikaWielkopolski”1975,nr2/3,s.20-21.
10
