Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
opisachwspólnotinależącychdonichosóbczęsto
pełnojestszczegółowychinformacji,którychpróżno
szukaćwdokumentachsądowychiktóreczasami
potwierdzajązeznaniazłożonewtrakciedochodzeń.
Nieulegawątpliwości,żeteświadectwanie
sąwstaniewypełnićlukipozostałejpoofiarach,
niemniejpozwalająprzynajmniejczęściowouwzględnić
głosŻydówwopowieściachoHolocauście.
Ostatniązmetodzastosowanychprzezemniewcelu
dokładnegopoznaniaprzebieguopisywanychmordów
sąbadaniaterenoweprowadzonewmiejscachkaźni.
Nabardziejabstrakcyjnympoziomiewyjazdywtamte
stronystanowiłyswegorodzajumetodologiczną
pielgrzymkę,wynikającązprzeświadczenia,żemuszę
odwiedzićtenrejonizłożyćhołdofiarom,abymóc
opowiedziećichhistorię.Przyjmującbardziej
praktycznąperspektywę,podczastychwizyt
przeprowadziłemwywiadyzmieszkańcamitamtejszych
okolic,wwiększościniebędącymipochodzenia
żydowskiego,którzynależelidoświadkówtamtych
zbrodni.GdyNiemcyrozpoczęlieksterminację
tamtejszychŻydów,niemalwszystkieteosoby,obecnie
wpodeszłymwieku,byłydziećmilubdopiero
wkraczaływdorosłeżycie.Rozmawiałemznimiotym,
cowówczaswidziały,iwspominałyswoichżydowskich
sąsiadów.Ichrelacjewprowadzająnowypunkt
widzenia,któregoniemożnauzyskać,badając
wyłączniemateriałyprzechowywanewarchiwach.
Zaźródłohistorycznemogątakżeposłużyćgeografia
itopografiamiejsc,gdzieoddziałyWehrmachtu
dokonałyopisywanychzbrodni.Zobaczenietejokolicy
iodwiedzenietamtejszychwiosekpozwalauzyskać
poczucieprzestrzeni,czegopisemnemateriały
poprostuniemogąprzekazać.Wizytytenierzadko
umożliwiałypotwierdzenielubodrzucenieinformacji
zawartychwprzeczytanychwcześniejpisemnych