Polityka zagraniczna Polski w strefie euroatlantyckiej

Ryszard Zięba

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-235-1335-3

DOI:

Wydawnictwo:

Uniwersytet Warszawski

Rok wydania:

2013

Liczba stron:

311

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Zięba, Ryszard. Polityka zagraniczna Polski w strefie euroatlantyckiej. Red. . Warszawa: Uniwersytet Warszawski, 2013, 311 s. ISBN 978-83-235-1335-3

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Zięba, R.

T1 Polityka zagraniczna Polski w strefie euroatlantyckiej

PB Uniwersytet Warszawski

PP Warszawa

YR 2013

SN 978-83-235-1335-3

Bibliografia BibTex:

@Book{ 168429, author = "Zięba, Ryszard", editor = "", title = "Polityka zagraniczna Polski w strefie euroatlantyckiej", publisher = "Uniwersytet Warszawski", year = "2013", address = "Warszawa", isbn = "978-83-235-1335-3" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Zięba, Ryszard

ED -

TI - Polityka zagraniczna Polski w strefie euroatlantyckiej

PB - Uniwersytet Warszawski

CY - Warszawa

PY - 2013

SN - 978-83-235-1335-3

ER -

Netografia (standard APA):

Zięba, Ryszard. Polityka zagraniczna Polski w strefie euroatlantyckiej [baza danych online] Warszawa: Uniwersytet Warszawski, 2013 [dostęp: 12 09 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/polityka-zagraniczna-polski-w-strefie-euroatlantyckiej-ryszard-zieba-168429.

stosunki polsko-niemieckie, stosunki polsko-rosyjskie, stosunki polsko-ukraińskie, polityka zagraniczna Polski, strefa euroatlantycka, NATO w polskiej polityce zagranicznej, stosunki polsko-amerykańskie

Publikacja analizuje wydarzenia i zjawiska występujące w polskiej polityce zagranicznej od 1989 r. Jest to podręcznik akademicki przeznaczony przede wszystkim dla studentów i badaczy stosunków międzynarodowych, politologii, bezpieczeństwa narodowe...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-235-1335-3

DOI:

Wydawnictwo:

Uniwersytet Warszawski

Rok wydania:

2013

Liczba stron:

311

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wprowadzenie9
ROZDZIAŁ I. Uwarunkowania polityki zagranicznej Polski w strefie euroatlantyckiej15
1. Uwarunkowania wewnętrzne obiektywne16
1.1. Środowisko geograficzne i położenie geopolityczne16
1.2. Potencjał ludnościowy17
1.3. Potencjał gospodarczy, naukowo-techniczny i militarny18
1.4. System społeczno-polityczny22
2. Uwarunkowania wewnętrzne subiektywne24
2.1. Percepcja środowiska międzynarodowego oraz postawy społeczne wobec innych państw i narodów24
2.2. Koncepcje polityki zagranicznej Polski25
2.3. Jakość i aktywność własnej służby zagranicznej i dyplomacji32
3. Uwarunkowania zewnętrzne (międzynarodowe) obiektywne33
3.1. Trendy ewolucji sytuacji międzynarodowej wokół Polski33
3.2. Pozycja międzynarodowa Polski34
3.3. Struktura i zasięg umownych powiązań międzynarodowych państwa oraz obowiązujące prawo międzynarodowe35
4. Uwarunkowania zewnętrzne (międzynarodowe) subiektywne36
5. Generalna ocena37
ROZDZIAŁ II. NATO w polskiej polityce zagranicznej39
1. Polska a problem tożsamości NATO39
2. Partnerstwo Polski z NATO przed akcesją42
2.1. Pierwsze sondaże i badanie możliwości akcesji42
2.2. Nawiązanie stałych kontaktów i współpracy wojskowej48
2.3. Akcesja do Traktatu Północnoatlantyckiego53
3. Pozycja i rola Polski w NATO58
3.1. Polityka „otwartych drzwi” Sojuszu58
3.2. Rola aktywnego alianta59
3.3. Propozycje dotyczące przyszłości NATO60
3.4. Kwestia bezpieczeństwa energetycznego61
3.5. Udział w pracach nad nową koncepcją strategiczną Sojuszu62
3.6. Jak zakończyć misję w Afganistanie?65
3.7. Problem tarczy antyrakietowej i obecności amerykańskiej w Polsce66
ROZDZIAŁ III. Unia Europejska w polskiej polityce zagranicznej68
1. Partnerstwo Polski z Unią Europejską przed akcesją69
1.1. Układ o stowarzyszeniu ze Wspólnotami Europejskimi i kryteria akcesji69
1.2. Rokowania akcesyjne71
2. Pozycja i rola Polski w Unii Europejskiej77
2.1. Stanowisko w sprawie reformy instytucjonalnej UE77
2.2. Polska w polityce zagranicznej i bezpieczeństwa UE86
2.3. Polska w polityce obronnej UE89
2.4. Działania Polski na rzecz wyprowadzenia UE z kryzysu i stagnacji98
ROZDZIAŁ IV. Stosunki ze Stanami Zjednoczonymi Ameryki107
1. Zbieżność interesów Polski i Stanów Zjednoczonych Ameryki107
2. Etap budowania więzi sojuszniczych w ramach NATO (1989–1999)109
3. Etap bandwagoning Polski względem USA (1999–2007)118
4. Etap racjonalizacji stosunków (od 2007 roku)124
5. Cechy stosunków politycznych Polska–USA130
ROZDZIAŁ V. Stosunki polsko-niemieckie133
1. Przełom w stosunkach polsko-niemieckich (1989–1990)133
1.1. Start polityki pojednania i partnerstwa133
1.2. Stosunek Polski do zjednoczenia Niemiec135
2. Uregulowania prawnomiędzynarodowe stosunków wzajemnych (1990–1991)139
2.1. Droga do ostatecznego uznania granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej139
2.2. Traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy oraz inne umowy147
3. Polsko-niemiecka zbieżność interesów (1991–1998)149
3.1. „Polsko-niemiecka wspólnota interesów”149
3.2. Rozwijanie współpracy dwustronnej150
3.3. Zagadnienie rozszerzenia NATO w stosunkach polsko-niemieckich155
3.4. „Droga Polski do Europy przez Niemcy”157
4. Problemy w stosunkach dwustronnych (od 1998 roku)161
4.1. Problem Centrum przeciwko Wypędzeniom162
4.2. Problem niemieckich żądań restytucyjno-odszkodowawczych165
4.3. Rozbieżności w kwestiach międzynarodowych168
5. Nowe partnerstwo polsko-niemieckie (od 2007 roku)170
ROZDZIAŁ VI. Stosunki z Federacją Rosyjską173
1. Starania Polski o zlikwidowanie więzów imperialnej zależności i ustanowienie nowych podstaw traktatowych stosunków wzajemnych (1990–1993)173
2. Pogarszanie się stosunków wzajemnych w związku z wiązaniem się Polski z NATO (1993–1999)178
3. Od oczekiwanego przełomu do kryzysu w stosunkach wzajemnych (1999–2007)182
4. Polityka pragmatycznego układania stosunków wzajemnych (od jesieni 2007 roku)191
ROZDZIAŁ VII. Stosunki z Ukrainą200
1. Stosunek Polski do niepodległości Ukrainy i nawiązanie współpracy dwustronnej200
2. Traktat o dobrym sąsiedztwie, przyjaznych stosunkach i współpracy202
3. Koncepcja partnerstwa strategicznego204
4. Realizacja partnerstwa strategicznego210
4.1. Współpraca polityczna i w zakresie bezpieczeństwa210
4.2. Stosunki gospodarcze218
4.3. Stosunki w dziedzinach humanitarnych221
5. Ocena partnerstwa strategicznego232
ROZDZIAŁ VIII. Stosunki z Białorusią237
1. Budowanie podstaw umownych współpracy sąsiedzkiej (1990–1994)238
2. Trudności w stosunkach wzajemnych (1994–2008)242
3. Próba normalizacji i rozwijania sąsiedzkiej współpracy (2008–2010)250
4. Ponowny regres w stosunkach dwustronnych (od 2010 roku)253
ROZDZIAŁ IX. Polska w Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie256
1. Doświadczenie z aktywności w procesie KBWE w latach 1973–1989256
2. Główne motywy zaangażowania Polski w procesie KBWE po 1989 roku258
2.1. Rekonstrukcja systemu bezpieczeństwa w Europie259
2.2. Umacnianie i promocja wartości demokratycznych260
2.3. Zapobieganie konfliktom i rozwiązywanie kryzysów261
2.4. Stabilizowanie stosunków z sąsiadami262
3. Stanowisko Polski w sprawie instytucjonalizacji strukturalnej KBWE263
2.5. Kształtowanie korzystnego ładu wojskowego w Europie263
4. Udział Polski w funkcjonowaniu mechanizmów OBWE267
5. Malejące znaczenie OBWE dla Polski274
ROZDZIAŁ X. Role międzynarodowe Polski w strefie euroatlantyckiej283
1. Konceptualizacja roli międzynarodowej Polski283
1.1. Pojęcie roli międzynarodowej państwa283
1.2. Pozycja międzynarodowa Polski jako państwa „średniej wielkości”284
2. Role oczekiwane od Polski przez uczestników systemu euroatlantyckiego286
2.1. Rola państwa pomyślnej transformacji demokratycznej287
2.2. Rola stabilizatora sytuacji w regionie287
2.3. Rola „przedpokoju salonu europejskiego”288
2.4. Rola aktywnego uczestnika integracji europejskiej289
2.5. Rola pomocnika USA289
3. Role deklarowane przez Polskę290
3.1. Rola inicjatora i lidera przemian demokratycznych290
3.2. Rola przywódcy regionalnego291
3.3. Rola eksportera demokracji na Wschód291
3.4. Rola wiernego sojusznika USA293
3.5. Rola silnego państwa europejskiego294
4. Role odgrywane przez Polskę295
4.1. Rola wzorca pomyślnej transformacji ustrojowej295
4.2. Rola „osłabiacza” imperialnych ambicji Rosji296
4.3. Rola satelity USA296
4.4. Rola hamulcowego integracji europejskiej297
4.5. Rola pragmatycznego i zaangażowanego uczestnika integracji298
5. Specyfika i efektywność ról międzynarodowych Polski299
Bibliografia302
Indeks nazwisk306

2.Uwarunkowaniawewnętrznesubiektywne

ZSRRpróbysiłowejpacyﬁkacjiLitwy,ŁotwyiEstonii.Polskaograniczyłasię

tylkodopotwierdzenialegalnościwładztychpaństwiapelowałaopokojowe

rozwiązaniekryzysu.WczasiezamachustanuwMoskwiewdniach19-21sierp-

nia1991r.,władzePolskizachowywałysiębardzoostrożnie,aprezydentLech

Wałęsaprzejawiałdużązapobiegliwośćoto,abydokładnie,taksamojakUSA,

reagowaćnatenzamachiwspierałMichaiłaGorbaczowawwysiłkachnarzecz

uratowaniaZSRRprawiedosamegokońcajegoprezydentury.Takiebyłykon-

sekwencjeskoncentrowaniasięnowychwładzPolskinakursieprozachodnim.

Zresztąpozasłabościąkoncepcyjnąpolskapolitykawschodniajużodpoczątku

1990r.utraciławsparciewpostaciwspółpracygospodarczej,handlowej32czy

kulturalnej,któregwałtowniezamierały.Braknowychinicjatywidziałańdyplo-

macjipolskiejwobecdezintegrującegosięZSRRwznacznejmierzepotwierdza

wielokrotnieformułowanewówczasprzezludziwywodzącychsięzdawnejopo-

zycjiantykomunistycznej,zarzutyobrakusamodzielnejkoncepcjipolskiejpoli-

tykiwschodniej33.Wydajesię,żezaważyłtutajbrakrozeznaniacodokierunku

rozwojusytuacjiwZSRR.Nausprawiedliwienienależyzauważyć,żerównież

czołowepaństwazachodnieniemiałypełnejwiedzynatemattego,cozacho-

dziłowZSRRidlategoprowadziłybardzoostrożnąpolitykęwobecMoskwy.

Ichobawykoncentrowałysięnatrosceoto,czynaterenieZSRRniedojdzie

dowielkichkonﬂiktówiprzejęciakontrolinadpotężnymarsenałemjądrowym

przezsiłynieodpowiedzialne.Dlategooddziaływaływceluzapewnieniakontroli

przezMoskwęnadprocesemrozpadujejimperium.Polscyprzywódcyprzyjęli

postawęzaadaptowaniasięPolskidotejstrategiiZachodu(czyjejbraku-jak

twierdząkrytycy).

Faktyczniejednak-choćtegopublicznieniesformułowano-zarównopolskie

elitysolidarnościowe,jakipostkomunistyczneuznałyRosjęzagłównegoprze-

ciwnikaPolski,natomiastUkrainęzastrategicznegopartneraPolski,zaśBiałoruś

traktowałyjakokraj,zktórymnależyściślewspółpracowaćwceluumocnienia

jegosuwerennościiskierowaniajejnadrogęprzemiandemokratycznych.Aby

uniemożliwićlubtylkoosłabićimperialneambicjeRosji,Warszawazmierzała

dowzmacnianianiepodległościUkrainyiBiałorusiorazwyrwaniatychpaństw

zestrefywpływówRosji.Tafaktycznakoncepcjapolitykiwschodniejnawiązy-

waładoideijagiellońskiejorazdoznanejzokresumiędzywojennegokoncepcji

federacyjnejiideiprometeizmu.Ujejsednaległystopniowonarzucaneprzez

polskąprawicęnastawienieantyrosyjskieipostawamisyjnościwobecwschod-

nichsąsiadów.Odmienną,leczmającąznaczniesłabszywpływnapolskąpolitykę

32Głównąprzyczynązałamaniasięwymianyhandlowejbyłooparciejejnaproponowanych

odjesieni1989r.przezPolskęzasadachrynkowych,azwłaszczawprowadzenieod1stycznia

1991r.rozliczeńwwalutachwymienialnych.PrzyczyniłosiętodoupadkuRWPG,awsto-

sunkachpolsko-radzieckichdowzrostuwzajemnegozadłużenia.Obapaństwaniepotraﬁły

sięporozumiećwsprawiejegorozliczenia.SukcesemPolskibyłojedynienapłaszczyźnie

gospodarczejzagwarantowaniesobiedostawgazuziemnegoiropynaftowejzZSRR.

33Zob.np.:A.Drawicz,Wschódipolityka,DŻycieWarszawy”,17września1991r.;

A.Micewski,Zobozudobloków,DWprost”,nr42,20października1991r.

Brak wyników

Polityka zagraniczna Polski w strefie euroatlantyckiej

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra