Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Przedmowa
KwestieteAutorkaporuszawwielumiejscachksiążki,przedstawiając
ciekawieswojespostrzeżeniairozważania,mimożeniepoświęcaimwyod-
rębnionychczęści.Logikaukładuksiążkijestbowieminna,bardziejprakty-
cystyczna,amniejfilozoficzna.
ProblempierwszyAutorkasygnalizujejużwewstępie,zwracającuwagę,
żeodlat90.XXwiekuobserwujesięcorazszybszenarastaniedysproporcji
międzywynagrodzeniamikadryzarządzającejipracowników.DCałkowite
wynagrodzeniedyrektorageneralnego(CEO)wamerykańskichspółkach
publicznychwroku1970byłośrednio30razywiększeniżprzeciętnapłaca
pracownikasektoraprzedsiębiorstw,awroku2000stosunektenwynosił
120iwzrastałnadal,osiągającwysokość303wroku2014”.Wdalszych
częściachksiążkiAutorkaprzedstawiawielebadań,zktórychwynika,że
dysproporcjetesąnajwiększewsektorzefinansowym.Wyjaśniatakżeme-
chanizmnarastaniatychdysproporcji,podkreślającznaczenieupowszech-
nianiawynagradzaniamenedżerówinstrumentamikapitałowymi,szcze-
gólnieopcjaminaakcje.Zciekawychbadańiprzemyśleńbyłegoprezesa
RezerwyFederalnejAlanaGreenspanarównieżwynika,żewprocesieglo-
balizacjigwałtownenarastaniedysproporcjimiędzywynagrodzeniemme-
nedżerówipracownikówbyłościślezwiązanezrynkowąwartościąfirmy1.
Okazałosięjednak,żenarastaniadysproporcjinieprzerwałokresniszcze-
niawartościdlaakcjonariuszypo2008roku.Zwiększaniesiędysproporcji
następowałojednocześniezewzrostemkosztówdokapitalizowaniabanków
przezpodatników.Pomijającnawetfaktwątpliwegouzasadnieniawyna-
gradzaniazarządówopcjaminaakcjebankówDzbytdużych,abyupaść”
(TBTF),trudnouzasadnićekstremalnedysproporcjewwynagradzaniu
menedżerów,wrelacjidośrednichwynagrodzeń,dążeniemdostworzenia
sprawniejszegosystemumotywacji.Niewydajesięprawdopodobne,aby
nawetwybitnyzarządcabyłkilkadziesiątczykilkasetrazysprawniejszyod
przeciętnegopracownika.Czyjeślibyłbywynagradzanyniekilkadziesiąt,
leczkilkatysięcyrazywyżej,tozwiększytojegomotywację?Wydajesię,że
granicaabsurduzostałaprzekroczona.Absurdyte,niestety,generująryzyko
ocharakterzespołecznym,wzmacniająpopulistycznychpolitykówiruchy
antyglobalistyczne.WUniiEuropejskiejstymulująrównieżprocesydezin-
tegracjiidominacjipolitykinadgospodarkąrynkową.Wydajesię,żeosią-
gamystopniowoefektodwrotnyodzamierzonego.
DrugiepytaniedotyczyzasadnościwdrażaniaVBMwinstytucjachza-
ufaniapublicznego,jakimisąbanki.Najnowszahistoriagospodarczaświata
pokazuje,żestosowanieVBM,któregoczęściąsąagresywnesystemymo-
tywacjiukierunkowanenamaksymalizacjestopyzwrotuzkapitałudlaak-
1
A.Greenspan,Mapaiterytorium.Ryzyko,naturaludzka,przewidywanie,PrószyńskiiS-ka,
Warszawa2014.
