Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1929,s.400).Cannonzapoczątkowałpracenaukowewobszarze
naukspołecznychihumanistycznychnadstresem,któryrozumiał
jakoreakcję,stan,objaw.Połączyłonpsychikęludzkązreakcją
organizmu,azasobyśrodowiskawewnętrznegouczyniłregulatorami
homeostazy.Ukazał,iżreakcjaorganizmujestściślepowiązana
zpoznawcząinterpretacjąwpływubodźcanaorganizm.Choćsam
niewprowadziłterminu„stres”donauki,uczyniłkrokmilowy
wrozumieniuzachowańludzkichwpowiązaniuzreakcjami
nawymaganiaśrodowiska,wktórymegzystuje.
PraceCannonaponiekądkontynuowanebyłyprzezSelyego.
Młodylekarzjużpodczasstudiówzainteresowałsięreakcjami
organizmówniezależnymiodjednostekchorobowych,wspólnymi
dlawiększościpacjentów.Jegospostrzeżeniaprzezdługiczasnie
byływykorzystywane,ażdomomentu,kiedypracując
wlaboratoriumbadawczymnadodkryciemnowegohormonu
płciowego,Selyezauważył,iżniezależnieodekspozycjinabodziec,
żyweorganizmyreagująwpodobnysposób.Pierwszeprace
skupionebyłynabiologicznychaspektachstresu.Selyestworzył
koncepcjępowstawania,utrzymywaniaiwygaszaniareakcji
stresowej,powiązałdziałanieukładuhormonalnegozreakcją
stresową,opisałfazyreakcjistresowejodpierwszej,jakąbyła
uogólnionareakcjaalarmowa,poprzezdrugą,rozumianąjako
uogólnionysyndromprzystosowawczy(stadiumodporności),
potrzecią–fazęwyczerpania(Selye,1936).Zczasemnaukazostała
wzbogaconaowiedzędotyczącąsyndromuGAS(generaladaptation
syndrome),anastępnieLAS(localadaptationsyndrome),czyli
uogólnionejlubmiejscowejreakcjinaekspozycjęnabodziec.
WpowiązaniuzsyndromemadaptacyjnymSelyezwróciłuwagę
nawystępowaniechorobywynikającejzezłegofunkcjonowania
mechanizmuadaptacyjnego.Jednocześniepostulował,iżstres
towarzyszyczłowiekowicałeżycieijestdefactooznakąjego
istnienia.W1956roku,używającwprowadzonychdosłownika
pojęćnaukowychterminów„stres”i„stresor”,Selyepierwszyraz
podałdefinicjęstresu,będącąrezultatemkilkunastulatspędzonych
naprowadzeniulaboratoryjnycheksperymentów.Zgodnie
ztądefinicją„[…]terminstressokreślasumęwszystkich
nieswoistychskutkówdziałaniaróżnychczynników[…]któremogą
oddziaływaćnaustrój”(Selye,1956,s.54).Wpóźniejszychpracach
(1960,1974,1978,1979a,1979b),prawdopodobniepodwpływem
komentarzydotyczącychograniczonościjegoteoriistresu
