Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
RozdziałI
byłaspontaniczna,żywiołowa,przebiegałajednocześniewwielupunktachmia-
sta.Entuzjazmogromnychtłumówkrakowianciągnącychulicamimiastaode-
brałAustriakomwszelkąwolęoporu.Ogodz.12.00naRynkuKrakowskim
żołnierzepolscyprzejęliwartęgłówną.AntoniRoczmierowski,wówczasuczeń
IIIGimnazjumimKrólaJanaSobieskiegotakzapamiętałtęchwilę:Orkiestra
kolejowagrahymnnarodowyJeszczePolskaniezginęła.Austriacyprezentuja
brońprzedkompaniąpolskiegowojskazpłkRojanaczele.Pooddaniuwzajem-
nychhonorówwojskowychdowódcaaustriackiejkompaniiodpinaszablęodda-
jącjąpłk.Roi,akompaniaskladabroń.Namaszciełopoczewciągniętysztandar
biało-czerwony.Wartęzaciągajużpierwszypolskiżołnierz.Szałradościogar-
niazebranetłumykrakowian.Ludziezełzamiwoczachpadająsobiewobjęcia.
Powstaławolna,niepodległaPolska.
2listopadaukazałsięrozkazpłkRoioorganizowaniuwKrakowie4i5pp.
Legionów.TegodniamjrEdwardSzerauc,byłydowódcaIIIbatalionu4pp.Leg.
wydałpierwszyrozkazpułkowy,wktórymustaliłprzydziałkadrydoposzcze-
gólnychbatalionów.Szybkoprzebiegałoformowanie5pułku;już9listopadapo
południuoddziałzłożonyzokoło400npiątaków”wyruszyłdoPrzemyślana
frontukraiński.5
ObapowstającewKrakowiepułkibyłyspadkobiercamipięknejtradycjibo-
jowej4i5pułkuLegionówPolskich.Doichszeregówzgłaszalisiępeowiacy
idawnilegioniści.Tozapewniłodopływdoświadczonychkadr,sprawnośćorga-
nizacjiibezwątpieniamiałowpływnatempo,wjakimposzczególnebataliony
uzyskiwałygotowośćmarszową.Inaczejwyglądałasytuacjawbyłychpułkach
austriackich.Zmęczeniwojnążołnierzeoczekiwalipowrotudodomów,doro-
dzin,choćbynakrótkachwilęwytchnienia.Wpułkachtychniepowstałysilne
związkimiędzyżołnierzemaoddziałemiprzywiązaniedopułkowegosztandaru
–ówszczególnyzespółcech,którykształtowałnducha”jednostki,awchwilach
trudnychniejednokrotniedecydowałopozostaniuwszeregach.Dlategopierw-
szepróbyorganizowaniawKrakowienowychpułkówpolskichnabazieistnie-
jącychjeszczeoddziałówaustriackich,niemiałypowodzenia.5listopadawrócił
transportemkolejowymzOpawybatalionuzupełniający16pułkustrzelców
dowodzonyprzezpłkIgnacegoPickaizłożonywyłączniezPolaków;batalionten
przedwyjazdemdoCzechstacjonowałwkoszarachnaKrowodży.Niestetymimo
AntoniRoczmierowski,Krzyżackiewidmo.Wspomnieniazlat1910-1945,Kraków1974,s.12.
5AdamLewicki,Zaryshistoriiwojennej4-gopułkupiechotylegionów,Warszawa1929;Kazi-
mierzBąbiński,Zaryshistoriiwojennje5-gopulkupiechotylegionów,Warszawa1929,s.22;
DanielBargiełowski,Potrzykroćpierwszy.Gen.MichałTokarzewski-Karaszewicz,Warszawa
2000,t.1,s.345-346.
