Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
AgnieszkaKijewska
5.POWRÓTWYBRANYCHIMĘKIPOTĘPIONYCH
OdwołaniedoŁukaszowychprzypowieścijestpomocnewwy-
jaśnieniujeszczejednejkwestii,którajestfundamentalnadla
Szkotowejdoktrynypowrotu.Powrótpowszechny,będącypo-
wrotemdopierwotnejontycznejdoskonałości,którąjestdu-
chowysposóbistnieniawprzyczynachnawetmaterii,którazo-
staniesprowadzonadoswoichidealnychskładników,obejmie
wszystkichludzi.Wszystkoto,cozostałoprzezBogastworzone,
mapowrócićdoswegopierwotnegostanubytowego.Niemniej
tenpowrótnieoznaczajeszczestanunszczęśliwości”,czynie
jestrównoznacznyzezbawieniempojętymjakokontemplacja
Boga.Ci,którzyniezasłużylizasprawąnwiedzyidziałania”
naoglądanieBoga,będącierpiećmękęoddzieleniaodPrawdy,
doznawaćbóluwynikającegozpróżnejtęsknotyzanią,przy
pełnejświadomościwłasnejodpowiedzialnościzatocierpienie.
Eriugenawielokrotniepodkreśla,żenBógniewymierzakaryni-
czemu,couczynił,ajedyniedozwala,abypodlegałokarzeto,
czegonieuczynił”
77
.Samczłowiekjestwięcodpowiedzialnyza
złoijegoskutek–cierpienieimękę,którajednakniebędzie
miałacharakterusubstancjalnego,alebędziepróżnym,niereali-
zowalnymwyobrażeniem(phantasia)
78
.
Szczęściewybranychodmękipotępionychoddzielaprze-
paść,choćniewsensieprzestrzennym,gdyżwpowrociepo-
wszechnymzniknieczasiprzestrzeń,alewsensieodmienności
stanuumysłuiprzeznaczenia
79
.Doskonaleobrazujetoprzypo-
wieśćŁukaszowaobogaczuiŁazarzu,któryngdycierpiałmęki
wOtchłani,podniósłoczy,ujrzałzdalekaAbrahamaiŁazarza
najegołonie”(Łk16,23).
77PPV,968C–D,s.379.
78
Por.D.Duclow,P.Dietrich,HellandDamnationinEriugena,
w:HistoryandEschatologyinJohnScottusEriugenaandHisTime,wyd.
J.McEvoy,M.Dunne,Leuven2002,s.355–356.
79
Por.B.McGinn,EriugenaConfrontstheEnd,w:HistoryandEs-
chatology,s.28–29;Duclow,Dietrich,HellandDamnationinEriugena,
s.356–360.
