Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
2.NaUKoWeUPeŁNoMocNieNieoRTodoKSYJNeJTeoRiiWYcHoWaNia
Itylkonagrunciekonsekwentnieorazwpełnizarysowanegoideałuwycho-
wawczegomożnazagwarantowaćichścisłyzwiązek”47.
Roląpedagogów,takżebadaczyztejdziedziny,niebyłokwestionowa-
nienaczelnychcelówwychowaniaczyichposzukiwanie,gdyżtenależało
wyprowadzićzprzyjęciazaobowiązującąideologiisocjalistycznej.DNowy
kształtżyciaspołecznego,noweceleorazwarunkistwarzajązapotrzebowa-
nienanowytypczłowieka,człowiekasocjalistycznego.Niewystarczająjuż
obecnieanioparteotradycjęiprzyzwyczajeniapraktykiwychowawcze,ani
teżugruntowanewstarymsystemiespołecznymideały.Pedagogika,stoją-
canausługachnowegowychowania,musidaćodpowiedźnapytanie,kogo
chcemywychować,anastępnieprzejśćdogromadzeniaorazusystematyzo-
waniawiedzyotym,wjakisposóbównowyideałwychowanianależyreali-
zowaćwpraktyce”48.
Dlauniknięciasporuowywiedzionezideologiiwartościnaczelne,bez-
dyskusyjnedlapedagogówcelewychowania,Muszyńskiosadzawpsy-
chologicznejteoriidyspozycjiosobowościowych,którenależykształtować
wprocesiewychowawczymstopniowo,etapowo,systematycznieikonse-
kwentnie,przestrzegającokreślonychogniwbehawioralnieuzasadnionych
oddziaływańnaosobowośćwychowanków,wzależnościodichpoziomu
istandardówrozwojowych(wiekżycia).Koncentracjapedagogównapro-
cedurzeuszczegółowianiacelówwychowaniawprocesieprzechodzeniaod
celównaczelnychprzezkierunkowe,etapowedooperacyjnychmasłużyć
praktycewychowawczej,wktórejtokumożnabyłobydokonywaćempirycz-
nychpomiarówświadomości,kompetencjiredukcjonistycznychiumiejętno-
ściwprowadzaniacelówprzezorganizowaniepożądanychformaktywności
wróżnychdziedzinachżyciawychowanków.DCelewychowaniasązawsze
odbiciemikonsekwencjąprzyjętejideologiispołecznejisąbudowanenajej
podłożu.Toteżnależyjetraktowaćjakoelementskładowyszerokorozu-
mianejideologii.Innymisłowy,odpowiedźnapytanie,kogowychowywać,
jestzawszewtórnawstosunkudoodpowiedzinapytanieopożądanyobraz
życiaspołecznego”49.
TeoriawychowaniaMuszyńskiegostałasiędlawielupokoleństruktural-
nymwzorcem,odktóregoniewolnobyłoodstąpić.Obejmowałanastępują-
ceelementy:(1)opisteoriiwychowaniajakodyscyplinypedagogicznej,(2)
wyjaśnieniepodstawowegopojęcia,jakimjestwychowaniejakospołeczne
zjawiskoijakospołecznadziałalność,(3)osobowośćjakoprzedmiotipod-
miotwychowania,(4)społecznemechanizmyiczynnikikształtowaniasię
orazrozwojuosobowości,(5)ideałicelewychowania,(6)głównedziedzi-
47H.Muszyński,Ideał…,dz.cyt.,s.10.
48Tamże,s.42.
49Tamże,s.53.
