Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
XII
RemigiuszOkraska
skiegokółkarolniczegozmagalisięzeskutkaminieurodzaju.Niewiel-
kiezbioryzpoprzedniegosezonuoznaczaływyjątkowociężkiprzed-
nówek.Wobliczugłoduiniemożnościwykarmieniazwierząthodow-
lanych,stanowiącychnajcenniejsze„aktywa”lokalnychgospodarstw,
chłopiplanowalisprzedaćinwentarzżywy.Stefczyknakłaniałichdo
zmianydecyzji,widzącwniejchwilowyratunekzacenędługofalo-
wegoosłabieniakondycjigospodarstw.Wtrakciedyskusji,jakasię
wywiązała,włościaniemieliuświadomićmłodemuspołecznikowi,jak
bardzosązależniodlichwiarskichpożyczek,zapewniającychkapitał
obrotowyzacenęwysokichodsetek,pochłaniającychgroszysków
zprodukcjirolnej5.Zdarzenieto,atakżeniedawnalekturagłośnej
wówczasNędzyGalicyiwcyfrachStanisławaSzczepanowskiego6
skłoniłyStefczykadoutworzeniaspółdzielczejkasyoszczędnościowo-
-pożyczkowejwedługmodeluFryderykaWilhelmaRaifeisena.By-
łytoinicjatywyznaneStefczykowizwykładów,naktóreuczęszczał
wWiedniu,wiadomościotakichinicjatywachprzenikałytakże,wfor-
mieogólnikowej,doprasyogólnejirolniczejzaboruaustriackiego,.
Młodydziałaczwięcejjednakniewiedziałnatentemat,niżwiedział.
Postanowiłzatemzasięgnąćwiedzyuźródłailatem1889roku,dzięki
skromnemustypendiumuzyskanemuwWydzialeKrajowym(organie
wykonawczymSejmuKrajowego—zaborczejnamiastkiparlamentu)
udałsięwpodróżdocentrali„raifeisenek”,jakjepotoczniezwano,
mieszczącejsięwMünsterwWestfalii.Odbyłtamwielespotkańin-
struktażowych,otrzymałteżlicznemateriałyinformacyjne.Popowro-
cienapisałtekstpt.OspółkachsystemuRaifeisena,opublikowany
5LeonTwarecki,RolaKasStefczykawwalcezlichwąnawsi,Zjednoczenie
ZwiązkówSpółdzielniRolniczychRzeczypospolitejPolskiej,Lwów-Kraków-Warsza-
wa-Wilno-Katowice-Cieszyn-Toruń1928,s.5-7.
6StanisławSzczepanowski,NędzaGalicyiwcyfrachiprogramenergicznegoroz-
wojugospodarstwakrajowego,s.n.,Lwów1888.
,Wzaborzeaustriackimpropagowanotakierozwiązania,zanimStefczykutworzył
pierwsząinicjatywętegotypu.Wroku1872apelowałotworzeniespółekwsystemie
raifeisenowskimprof.TadeuszPilatnałamach„WiadomościStatystycznych”.W1876
odczytynatentematwygłaszałweLwowieprof.MarchetzWiednia.W1884r.postulo-
wałtoKazimierzLangiewbroszurzeZadaniakółekrolniczychwGalicyi.Informacje
tepodajęza:StanisławWojciechowski,Historiaspółdzielczościpolskiejdo1914roku,
NakłademSpółdzielczegoInstytutuNaukowego,Warszawa1939,s.143.
