Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Oświęcimwbadaniacharcheologicznych.Zarysproblematyki
45
zaśwkopanewcalecobiektyosadowezokołoXVI-XVIIw.,wychodzącepo-
nadmetrprzedlicościanyfundamentowejkamienicyibokachnaliniipółnoc-
południeorazwschód-zachód,tj.skręconychwzględemliniifrontowejobec-
nychkamienic.Możetodowodzić,żeistniejącedziśbudynki(jakimiwswej
koncepcjiposłużylisięhistorycy-urbaniści)nieodtwarzająwcześniejszejhisto-
rycznejliniizabudowy.Oczywiściedosformułowaniaostatecznychwniosków
potrzebnesądalszeobserwacjeprzykolejnychkamienicachnaMałymRynku.
WdrugiejpołowieXIIIlubnapoczątkuXIVw.doOświęcimiasprowadzeni
zostalidominikanie,którzyszybkoprzystąpilidobudowykościoławrazzklasz-
torem.Dawnykościółdominikańskip.w.św.Krzyża(ob.sanktuariump.w.MB
WspomożeniaWiernych,wrękachKsiężySalezjanów)todotychczasjedyny
oświęcimskikościółchrześcijański,przyktórymprowadzonobadaniaarcheolo-
giczne.Najstarszenawarstwieniaprzypółnocnejścianieświątynibyłynaruszo-
nezpowodulicznychgrobówszkieletowychiprzezfundamentyniezachowanej
dodziśgotyckiejkaplicy(badaniaSmajek-Mądrzyckiejprowadzonewlatach
2009-2012).Podobniewyglądałasytuacjamiędzykaplicąśw.JackaOdrowąża
akościołem,gdzienatrafiononasześćpochówków(badaniaMonikiKrawiec
z2015r.).Wtymkontekścienależyprzyjrzećsięzasadnościfunkcjonującej
wliteraturzehipotezyhistoryków-urbanistów(Danilczyk,Sulerzyska,Wojnar,
atakżeMalik),wedługktórejoświęcimskikonwentdominikanówznajdował
siępozafortyfikacjamimiejskimi.Murobronnywtakimukładziemusiałby
zmieścićsięmiędzypierwszymkwartałemzabudowymiejskiejwpołudniowo-
-zachodnimnarożnikuRynkuaowymkościołem57.Niektórzybadaczeopierali
swąkoncepcjęnaanalogiachzinnychmiast,gdziekonwentdominikanówjako
zakonżebraczymiałbyćsytuowanypozamuramimiejskimi,np.wCieszynie58.
Autoromkoncepcjitakichlokalizacjikościołaiklasztorudominikanów
wCieszynieorazOświęcimiuumknęłydwiebardzoistotnekwestiezwiązane
zobronnościąmiastaistosunkiempanującychksiążątdodoczesnychszczątków
swychpoprzednikównatronie.Zakładającteoretycznąpoprawnośćhipotezy,
wzniesieniewyniosłejimurowanejbudowlinabezpośrednim(bowodległości
do30m)przedpolufortyfikacjimiejskichbyłobyswoistymHzaproszeniemdla
wroga”.Zajęcieprzezoddziałynajeźdźcówświątyniklasztornejzpewnością
57Zasięgmiastaobjętegoliniąmurówmiejskichjużzapierwsząliniądziałeksiedlisko-
wychodRynkuwydajesięzbytmały.Murobronnymusiałbywówczasprzebiegać
wodległościzaledwieok.50modkrawędziRynku.
58Przeczątemubadanianaul.Olszakaprowadzonewlatach2014-2015przezSmajek-
-Mądrzycką,anastępnieZofięJagosz-Zarzycką.Autortejkoncepcji,IdziPanic,wyko-
rzystałwnioskizpośrednichinformacjiwźródłachpisanych.Mimobrakuodpowied-
nichbadańwykopaliskowychzbudowałonwręczimponującyobrazfazowegorozwoju
przestrzennegomiasta,wskazująckolejnośćzasiedleniaposzczególnychczęściCieszy-
nawrazzpowiększaniemzasięgufortyfikacjimiejskich.Niestety,wmiejscuzakłada-
nejlokalizacjiumocnieńmiejskichIIfazy(przypadającejnaXIII-XVw.),naznacznej
przestrzeniul.Olszakaodkrytozapleczadziałekmieszczańskichzdrewnianymicem-
browinamistudni,latrynamiibudynkamigospodarczymizpóźnegośredniowiecza.
Podkreśleniawymagabrakśladówurządzeńobronnych.
