Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
A.Suchańska,T.Schiller-Gąsiorowska,Osobowośćawczesnyuraz…
ramentu,nazdolnościdzieckainajegomniejlubbardziejudanesposoby
adaptacji.Ichbadaniaprzekonują,żeważnezmianymogąsiędokonywać
wkażdymokresie,anawzajemnerelacjedzieckaiotoczeniawpływają
trudnenierazdoprzewidzeniaczynniki,jaknaprzykładzmianafunkcji,
nowezdolności,możliwościlubstres,zmianystrukturyipostawwro-
dzinieibyćmożepóźneujawnieniesięcechgenetycznych.Zaszczegól-
nieważnedlaprzyszłegofunkcjonowaniauważająonikompetencjein-
terpersonalne.ZdaniemGeorge’aVaillant,autoranapisanejponad30lat
temuksiążkiAdaptationtolife,doszkodliwychnastępstwnieprowadzą
izolowane,epizodycznezranienia,leczpowtarzalneiutrzymującesię
wczasieurazyemocjonalne.Niematakiegopojedynczegozdarzenia
wdzieciństwie,którezapewniałobyszczęśliwylubnieszczęśliwyrozwój
wprzyszłości.Adaptacyjnemechanizmyzaradcze(lubobronne)ulegają
zmianomwtokucałegożycia.Jakośćżyciaczłowiekamożesięznacząco
poprawiaćdziękiważnym,bliskimrelacjom(np.zmałżonkiem,przyja-
ciółmi,terapeutą)wdorosłymżyciu.Udanemałżeństwaibłyskotliwe
karieryokazująsięwzględnieniezależneodszczęśliwegolubtrudnego
dzieciństwa1.
ZgłaszaneprzedlatyrefleksjeVaillanta,Chess,Thomasa,atakżenow-
szebadaniaMcFarlana,Lauterbachaiinnych,ostrzegającprzedzbytła-
twymłączeniemzdarzeńwdzieciństwiezfunkcjonowaniemczłowieka
dorosłego,silnymargumentemnarzeczposzukiwaniaczynnikówry-
zykaiodporności,pośredniczącychmiędzytrudnymitraumatycznymi
zdarzeniamiaprzyszłymfunkcjonowaniemczłowieka.
Celemobecnejmonografiijestzaprezentowaniewpierwszej,wprowa-
dzającej,częścipodstawowejwiedzynatematrodzajówtraumy,jejmoż-
liwychnastępstwiformpomocyofiarom.Wdrugiejczęści,pokrótkiej
refleksjinadteoretycznymimetodologicznymstatusempojęciaurazu
ijegointrapsychicznychibehawioralnychnastępstw,znajdąsiępoglądy
ibadaniaempirycznedotycząceczynnikówryzykazaburzeńporelacyj-
nychdoświadczeniachtraumatycznychwczesnegookresużyciaorazoso-
bowościowychmoderatorówtychzaburzeń.Próbujemyodpowiedzieć
naniektórezzasygalizowanychwcześniejpytań,ilustrująckoncepcje
teoretycznewybranymibadaniamiempirycznymi.Znacznaczęśćopisa-
nychbadańprowadzonabyławtokuseminariówmagisterskichiprac
doktorskichrealizowanychpodmoimkierunkiemInstytuciePsychologii
UAMidotyczyłaautodestruktywnychnastępstwdoświadczeńprzemo-
cyizaniedbaniawdzieciństwie.Pragniemywnichrównieżwskazaćna
znaczeniewybranychwłaściwościosobowości,którezdająsiępełnićrolę
moderatorówwobecskutkówurazu.Zebranymateriałwpisujesięwięc
1G.E.Vaillant,Adaptationtolife,Boston1977.