Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1
Pojęcie,rodzajeiskutkitraumy
1.Pojęcieurazu
Uraz(trauma)topojęciepowszechnieużywanewnaukachmedycz-
nych,gdzieoznaczauszkodzenieciała,doznanieszkodyfizycznej,najczę-
ściejwymagającejinterwencjilekarskiej.Stosujesięjetakżewnaukach
społecznych.Tujednakwrazznowymidanymiklinicznymi,przenoszono
akcentynaróżneaspektyzjawiska,przeformułowującjegokolejnedefi-
nicje.Problematykaurazujestszerokoomawianawpolskiejliteraturze;
donajbardziejznanychnależyznakomitaksiążkaJudithL.Herman1,Ma-
riiLis-Turlejskiej2lubpoprzedzoneszerokimomówieniemempiryczne
badaniaBogdanaDudka3.Dotychpracodsyłamyczytelnikazaintereso-
wanegoposzerzeniemwiedzynatentemat,poprzestającnaprzywoła-
niujedynienajbardziejpodstawowychinformacji,niezbędnychzpunktu
widzeniaceluiprzedmiotutegoopracowania.
Wpsychologicznejliteraturzeprzedmiotupoczątkibadańnadurazem
wiążesięzwyklezestudiamiklinicznymiCharcota,JanetaiFreudanad
histerią,traktowanąwówczasjakoreakcjanasilniezagrażającedlaego
doświadczenia.Wartotu,zaLis-Turlejską4,przypomnieć,żenapóźnym
etapierozwojukoncepcjihisteriiFreudkierujeuwagęnaosobowościowe
podłożechorobyiskupiasięnaprzedchorobowymfunkcjonowaniuba-
danychkobiet.Zważywszydzisiejszystanwiedzyokonsekwencjachtrau-
my,byłobytopodejścieprekursorskie,gdybyniedokonałosiękosztem
analizspołeczno-kulturowychzdarzenia.Wieleobjawówznamiennych
dlastresupotraumatycznegoopisałteżtwórcapsychoanalizylecząctzw.
nerwicęfrontowąweteranówIwojnyświatowej.Obronnieuruchamiane
procesydysocjacji,podtrzymująceniezdolnośćdointegracjitraumatycz-
nychwspomnień,ichwerbalizacjiiwłączeniadowłasnejhistorii,uznano
zapodstawowąprzyczynęzaburzeń.
1
J.L.Herman,Przemoc.Urazpsychicznyipowrótdorównowagi,GWP
,Gdańsk1998,
2004.
2
M.Lis-Turlejska,Strestraumatyczny.Występowanie,następstwa,terapia,Żak,
Warszawa2002.
3
B.Dudek,Zaburzeniapostresietraumatycznym,GWP
,Gdańsk2003.
4
M.Lis-Turlejska,Strestraumatyczny.