Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
15
Pojęcie,rodzajeiskutkitraumy
2.Rodzajezdarzeńtraumatycznych
Urazypsychicznemogąpowstawaćpoprzeżyciachsilnychikrótko-
trwałych,jakkatastrofanaturalna,napadlubwiadomośćośmierciko-
gośbliskiegolubteżpoprzeżyciachosłabszymnatężeniu,aletrwających
długolubpowtarzającychsię,jakżyciepodpresjąróżnychformprzemo-
cy.Wobectakszerokiegozakresuwydarzeńzrozumiałesąpróbypewne-
goichuporządkowania.Wpracachprzyjmujesięróżnekryteriapodziału.
NajbardziejogólnąklasyfikacjęurazówpodajeAmerykańskieTowarzy-
stwoPsychiatryczne,wedługktóregowydarzeniaurazowe,którymzwy-
kletowarzyszybezradnośćofiary,lękigrozato:
–poważnezagrożenieżyciaczłowieka;
–poważnezagrożenielubzranienie,któredotknęłodzieci,przyjaciół,
współmałżonkalubbliskiegokrewnego;
–nagłezniszczeniedomu;
–przemocfizyczna;
–zagrożeniefizycznejintegralności;
–wiadomośćopoważnymzagrożeniulubzranieniukogośbliskiego;
–bycieświadkiemzabicialubzranieniainnejosoby8.
Kryteriumliczbyosób,którychtraumatycznewydarzeniedotyka
wtymsamymczasie,każemówićourazachoszerokimzasięguiurazach
jednostkowych.Urazyoszerokimzasięgudotycządużychzbiorowości;
kilkutysięcznych,kilkudziesięcioosobowychlubkilkunastoosobowych
grup.Ichprzyczynąsąwojny,powodzie,trzęsieniaziemi,wielkiepożary,
katastrofykomunikacyjne,akcjeterrorystyczne,epidemieitp.Urazyjed-
nostkowetotakie,któredotykająpojedynczeosoby.Najczęściejzwiązane
sązprzemocąfizycznąiseksualną(napady,rozboje,gwałty),zestratą,
wypadkamilubpoważną,związanązlękiemicierpieniemfizycznymin-
terwencjąmedyczną.
Innekryteriumtypologiizdarzeńtraumatycznychtoczastrwania
ipowtarzalnośćzdarzenia.Mogątobyćkrótkotrwałe,silnieurazowe
wydarzeniaoraztakie,którewystępująwdłuższymczasielubpowta-
rzająsięwielokrotnie.Dopierwszychnależygwałt,rozbójlubkatastrofa
komunikacyjna,bezwzględunazasięgszerokiczyjednostkowy.Wojny,
terroryzm,niewola,więzieniatotrwającewczasiewarunkiopotencjal-
nietraumatycznychnastępstwach.Doszczególnieczęstychigroźnychdla
zdrowiairównowagipsychicznejnależyżyciewwarunkachprzemocy
wewnątrzrodzinnej.
8
Standardsforeducationalandpsychologicaltesting,APA,Washington,DC,1987.