Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
empirycznej
1
,któraniezostałazaprezentowanawtejksiążce.Uznałem,
żetakasyntezabędzieprzydatnaibyćmożeinspirującadozderzenia
winnychobszarachbadań.Mamnadzieję,żewtakiejformiestaniesię
dostępniejszaiprzydatniejsza.Częśćempirycznaukażesięosobnojako
studiumprzypadkuobozukoncentracyjnego.
Niektórychczytelnikówmożezaskoczyćwybórimiejsceobozu
koncentracyjnegowtejksiążce.Możnaonimmyślećjakoincyden-
talnymlubstronniczym.Uważamjednak,żeobózstanowikulminację
nowoczesnychorganizacjitotalnychipodzielamzdanieGiorgioAgam-
benanatematroliobozuwhistoriicywilizacjiZachodu.Analizując
historiępowstawaniaobozukoncentracyjnego,Agambendoszedłdo
wniosku,żeobozyniezrodziłysięzezwyczajnegoprawa.Powstały
wwynikurozszerzenia„stanuwyjątkowego”naregułę,któraobowią-
zywałanaokreślonejprzestrzeniipodległejtampopulacji.Pozwalała
pierwotniezawiesićpodstawoweprawaobywatelskiewobliczuwyjąt-
kowychsytuacjizagrożenia.Wrazzrozciągnięciemobszaruwyjątku
iusankcjonowaniemtejregułyjakonormystałosięmożliwezarzą-
dzaniepopulacjązapomocąpozbawianiapraw.Umożliwiłotozatem
zesłaniedo„przestrzeniwyjątku”(obozu)wcześniejwyemancypo-
wanychichronionychprawamijednostek,grupispołeczności.Wten
sposóbobózstałsięfenomenemobowiązującymnormalnie,progiem
nierozróżnialnościprawaifaktu,gdzieczłowiek,wygnanyiogołoco-
nyzpraw,stawałsię„nagimżyciem”.Ztegopowodumożnamyśleć
ooboziejakoowzorzepełnegourzeczywistnieniasięwładzybiopoli-
tycznejirównieżdlatego-podkreślaAgamben-toniepaństwo,aobóz
jestdzisiajbiopolitycznymparadygmatemZachodu.Istotąobozujest
wtakimprzypadkumaterializowaniestanuwyjątkowegowprzestrzeni,
gdzie„nagieżycie”inormastanowiąjedno2.
ŚmiałatezaAgambenawłączamyślenieooboziejakoproblemie
teraźniejszości.Wświetletymobóznietylkomaswojeźródłowno-
woczesności,alestanowizarazemwspółczesnywzórzarządzania
biopolitycznego.IntuicjatazdajesięobecnatakżeuGofmana.Do-
strzegałonbowiemcechywspólnewielunowoczesnychplacówek
1Ł.Posłuszny,Ludzie,przestrzeńiprzedmiotywinstytucjitotalnej.Codzien-
nośćwhitlerowskimoboziekoncentracyjnymnaMajdanku,(pracadoktorska),Uni-
wersytetim.AdamaMickiewiczawPoznaniu,Poznań2018.
2G.Agamben,Homosacer.Suwerennawładzainagieżycie,przeł.M.Salwa,
PrószyńskiiS-ka,Warszawa2008,s.227-257.
10
