Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TeatrfantastykiwRękopisieznalezionymwSaragossie…
17
iniewytłumaczalnościzdarzeńjestbowiemopartanadwóchgłównych
chwytach–wykorzystaniusłowa(opowieści)imaski(przebrania).Zde-
cydowaniezaśdominujetenpierwszysposób–napoziomieopowieści
ramowejfantastykaujawniasięprzedewszystkimwopowiadanych
wordenowihistoriach.PozaŻydemwiecznymTułaczembraktuna-
tomiastpostaci,któreprzedstawiałybysięjakofantastyczne.Pozostali
zaśbohaterowienoszącymaski,jakpustelnik,Paszekoirodzeństwo
kabalistów,sąrzecznikamifantastykiwtymsensie,żeichopowieści
potwierdzająistnienieświatademonicznego.Takżespecyfikakon-
strukcyjnautworufaworyzujezdecydowaniewerbalnysposóbkreowa-
niafantastyki,gdyżkompozycjazłożonazpięciupięternarracyjnych
zkoniecznościograniczaakcjęopowieściramowej.Redukcjaliczbywy-
darzeń,którewniejzachodzą,oznaczarównieżzmniejszenieudziału
fantastykiflrealnieobecnej”natympoziomienarracji.Niemożnawięc
nieprzyznaćracjiFrançoisRossetowi,którypodkreśla,iżflteatral-
nośćRękopisuniejestwspomaganamaszyneriączydekoracjamiani
niczym,coczyniscenęmaterialnąrekonstrukcjąświata.Bystworzyć
ijednocześnieukazaćiluzję,powieśćposługujesięswymiwłasnymi
środkami–językiem”21.Językstajesięnietylkomediumprzekazują-
cymopismistyfikacjiGomelezów,lecztakżegłównymjejnarzędziem,
vanwordenwystępujezaśowieleczęściejwrolisłuchaczaniżwidza.
wydarzeniemcentralnymdladoświadczeńAlfonsaijednocześnie
dlakreowanejmaskaradyjestnocspędzonawopuszczonejgospodzie
zEminąiZibeldą.Typoweznakiniesamowitościtegobudynkułatwo
dostrzec:tomiejscebezludne,orozbudowanejlabiryntowosiecipod-
ziemnychkorytarzy;ostatniwłaścicielmiałzaginąćwtajemniczych
okolicznościach,apozostawionyprzedgospodąnapisprosipodróżnych
omodlitwęzajegoduszę.Spoczynekwordenaprzerywapunktualnie
opółnocybiciezegara;wtedyteżzjawiasiępółnagaMurzynka,by
zaprosićgonawieczerzęzpięknymiMauretankami.Tesugestywne
elementy,powtarzanezawszewhistoriachoduchach,powodująpewne
wahaniaAlfonsa,czyistotnieniedostałsięwręcesiłnieczystych,
lecznawetwtedybohaternieporzucazdroworozsądkowegotokumy-
ślenia:flNieprzypuszczałem,ażebydiabełskręciłkarkoberżyście,ale
niemogłemsobiewytłumaczyćjegosmutnegozgonu”(R,s.12).wąt-
pliwościtezprawdziwąsiłąrodząsiędopieropoprzebudzeniupod
szubienicą:
Gdzieżznajdęwyrazy,abyopisaćgrozę,jakamnąowładnęła?Leża-
łempodszubienicąLosHermanos.TrupydwóchbraciZotaniewisia-
21Ibidem,s.117.
