Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Korzeniesporu:Grocjusz
nNienależysięlękać,jaksądząniektórzy,żewtakimstanie
prawnymniktniebędziechciałzawieraćkontraktówzposłem.Nie
brakbowiemosóbpożyczającychpieniądzekrólom,mimożenie
możnastosowaćwobecnichżadnychśrodkówprzymusu”54.
Nieulegawątpliwości,żezpunktuwidzeniapotrzebniniejszejpracy
dziełoGrocjuszaodegrałofundamentalnąrolę,itorównocześniena
kilkupłaszczyznach.
Popierwsze,odchwiliopublikowaniadziełaGrocjuszamożnaprzyjąć,że
whistoriinaukiprawarozpoczynasięnowyetapwdyskusjidotyczącej
źródełpochodzeniaimmunitetu.Wprawdzie(pomijającokresstarożyt-
ności)weuropejskiejmyślifilozoficznejorazprawnejnadzagadnieniem
tymzastanawianosięodśredniowiecza,bezwątpieniajednakwrazzpu-
blikacjąomawianegodzieładyskusjanatentematweszławkolejnąfazę.
Zjednejbowiemstronypozostającnadalzakorzenionywepocepoprzed-
niej,azdrugiejstronydokonującstopniowejlaicyzacjiideiprawanatury,
autorDeiurebelliacpacisotwierałnoweperspektywydlakolejnychpo-
koleńprawników,którzyniekonieczniemusieliposzukiwaćźródełpod-
stawdoktrynalnychimmunitetuwwolisamegoBoga55.Wtymkontek-
ściewartoodnotowaćstanowiskoczęściliteraturywspółczesnej,która
-podążająctropem,jaksięwydaje,Jellinka-wyraźniewskazuje,żeoile
szesnastowiecznymyślicielfrancuskiJeanBodinmożezostaćuznanyza
klasykateoriisuwerennościwrozumieniuprawawewnętrznego,otyle
Grocjusz,kładącpodwalinypodwspółczesnądoktrynęprawamiędzy-
narodowego,wyraźnieskoncentrowałsięnajejwymiarzezewnętrznym.
WtenotosposóbwocenieBankasajużwXVIw.immunitetmiałpozo-
stawaćjakąśpróbąpogodzeniadwóchsprzecznychinterpretacjipojęcia
nsuwerenność”56.Skądinądzaśwpiśmiennictwiemożnaspotkaćsięzpo-
glądem,wmyślktórego:
54H.Grotius,Deiure…,pktX.
55Jakwiadomo,powyższeuzasadnieniebyłoczęściąskładowąwcześniejszejdoktrynypraw-
nomiędzynarodowejwodniesieniudostatusuwysłannikówpaństwobcych.Wtensposób,
wocenieF.deVitorii,naruszenienietykalnościposłaoznaczałogrzechciężkiprzeciwkosa-
memuBogujakotwórcyprawanatury,któremupodlegalizarównosuwerenowie,jakiichpod-
dani.Zob.L.S.Frey,M.L.Frey,TeHistory…,s.150.
56E.K.Bankas,TeStateImmunityControversy…,s.3;H.Fox,TeLaw…,s.41in.
45