Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wprowadzenie
Nonkonformizmuznawanyjestbezsprzeczniezacechęosobowościtwór-
czej,alejegoistota,uwarunkowaniaiprzejawyniezawszesąwramachpsy-
chologiitwórczościszczegółowoanalizowane.TekstRyszardyEwyBernac-
kiejdotyczynonkonformizmujakoosobowościowejcharakterystykijed-
nostkitwórczej.Autorkaukazujedwieformyjegoekspresji—zachowania
twórczelubniekonstruktywne,czyliaktywacjękonstruktywnąidestruk-
tywnątejcechyosobowości.Wjejprzekonaniunonkonformistycznaakty-
wacjapozytywnazwiększaszansenaefektywneikonstruktywnewykorzy-
staniewłasnegopotencjałutwórczegoczłowieka,umożliwiamuopubliko-
wanieswegotwórczegodorobkuorazobronęiprzekonywanieinnychco
dojegowartości.Rozróżnienienonkonformizmupozornegoikonstruktyw-
negoukazujebardzoważnyaspektosobowościowychuwarunkowańtwór-
czejaktywnościjednostkiipozwalanańspojrzećszerzej.
Twórczośćniemacharakterudychotomicznego—istniejebądźjejbrak,
tylkostanowikontinuum,naktóregojednymkrańcuznajdująsięosoby
oprzewadzeodtwórczej,nadrugimzaśkrańculokująsięosobyzdomina-
cjąpostawytwórczej.ZgodniezindywidualnąteoriąAdleraczłowiektworzy
samsiebie,arozwójczłowiekawbiegużyciamazdecydowanietwórczycha-
rakter(Mendecka,2005).Porównanieautonarracjiuzyskanychzzastoso-
waniemtestuprojekcyjnegoosóbznajdującychsięnadwóchprzeciwległych
krańcachskalipozwoliłoMoniceWróblewskiejuzyskaćmateriał,ukazujący
związekmiędzydominacjąpostawytwórczejlubodtwórczejadoświadcza-
niemJaorazuchwycićróżnicewystępującemiędzywymienionymigrupami
wtymzakresie.Celemprzeprowadzonychprzezautorkębadańbyłodoko-
nanieanalizytreścidoświadczeńemocjonalnychispołecznychzwiązanych
zJa,badanychzapomocątestuprojekcyjnego(TestZdańNiedokończonych
J.W.Curtisa).Przeprowadzonebadaniawykazałyróżnicewspostrzeganiu
relacjispołecznychprzezosobywysokotwórczewporównaniuzosobami
niskotwórczymi.Osobyniskotwórczeczęściejwykazywaływswychwypo-
wiedziachkrytykęzachowaniainnychludzi.Ponadpołowaznichwyrażała
niechęćiobawęwrelacjachznimi.Zkoleiwiększośćosóbwysokotwór-
czychbyłanastawionaoptymistyczniedożyciaiinnych,wyrażałaswąapro-
batędlaosóbniezależnych.
MarzenaJankowskapodjęłainteresującąiśmiałąpróbęzastosowaniajed-
negozkonstruktówwspółczesnejteoriiradzeniasobiezestresem,tzw.twar-
dości,doanalizytwórczości.Prezentujewzajemneprzenikaniesięhuma-
nistycznegopodejściadotwórczościikoncepcjitwardości.Podkreśla,że
dokonywaćtransgresjiwświecienieustannychzmianiprzewartościowań
możetylkojednostkabędącaosobątwardąielastycznąjednocześnie.Jed-
nostkatakamożeprzyjmowaćpostawęotwartościwobecświata—będącą
istotnymskładnikiempostawytwórczej—bezwzględunato,najakprzy-
kredoświadczeniazostaniewzwiązkuztymnarażona.
