Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
doznane–tenwstydczłowieczywobeczwierzęcia”13.
Zwierzęjakoobcyjestkategoriąciągleotwartą,asymilowanąprzez
różnedyskursy.„Poznaćzwierzę,roślinęlubjakąkolwiekrzecz
naziemi–piszeFoucault–tozebraćwarstewkęznaków,którezostały
złożonenanichlubwnich”14.Warstewkęznaków.Tylkotyleiaż
tyle.
Klasyczne,historycznepodejściedotego,conazywasię„kwestią
zwierzęcą”,możnarozpisaćnadwamodele.Obamającharakter
antropocentryczny,alekażdynainnysposób.Jedenjestekskluzywny
iradykalny,drugi–inkluzywnyiekstensywny.Wramachpierwszego
zwierzęnapewnoniejesttym,coludzkie,inapewnojestgorsze.
Wramachdrugiego„jestbardziejludzkie”,bojestpodobne.Jaksię
bowiemokazuje,żadnazcech,przezktórefilozofiaczykulturamiały
nadziejęrozpoznaćto,co„właściweczłowiekowi”,niejest
zarezerwowanawyłączniedlaczłowieka.Albodlatego,żezwierzęta
teżdysponujątąwłaściwością,albodlatego,żeczłowiekniedysponuje
niąwsposóbtakpewnyitakpowszechny,jaksięzdawało.Model
pierwszytworzyliracjonaliściiteologowie,tacyjakArystoteles,
świętyTomaszzAkwinu,Kartezjusz,Kant;modeldrugitworzyli
animiści,sceptycy,utylitaryści,tacyjakPitagoras,Plutarch,Montaigne
czyBentham,bywymienićnajbardziejznaczącychklasyków.
Równolegledokonstruowaniatychdwóchmodeli,którestanowią
trzonhumanizmu,wkulturzepojawiałysięwątkiifiguryzpogranicza
światazwierzęcegoiludzkiego:hybrydy,wilkołaki,atakżeszaleńcy.
Współcześnieróżneujęciarelacjiiistotowychróżnicmiędzy
człowiekiemazwierzęciemsądekonstruowanewślad
zadekonstrukcjąpodmiotuisamejideihumanizmu.Czyjednak
posthumanizm,którywyłaniasięztychprocesów,dasobieradę
zobcościązwierzęcia?
Zwierzę–to,conieludzkie
„Mogęsobiewyobrazićczłowiekabezrąk,nógigłowy(wszak
dopierodoświadczenienasuczy,żegłowajestważniejszaniżnogi),
aleniemogęsobiewyobrazićczłowiekabezmyśli;byłbytokamień
albobydlę”–piszePascal15.
Zwierzęniemyśli,jestnierozumne,kierujesięinstynktem,jest
