Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
pojęciaprzezślepotęnaróżnice,któreistniejąimiędzyzwierzętami,
imiędzyludźmi.Jakpisze:„samwyraz«zwierzę»traktuję
podejrzliwie,takjakbyistniałpoprostuCzłowiekiZwierzę,jakby
homogenicznepojęciezwierzęciamogłosięrozciągaćwsposób
uniwersalnynawszystkieformytego,cożyjąceiniebędące
człowiekiem.Odnoszęwrażenie,żesposób,wjakifilozofiawcałości,
aszczególnieodKartezjusza,traktowałakwestięnazwaną
«zwierzęcą»,togłównyznaklogocentryzmuipodatnego
nadekonstrukcjęograniczeniafilozofii.Chodziotradycję,która
napewnoniebyłahomogeniczna,leczhegemonicznaistosowała
dyskurshegemonii,panowania.Tymczasemto,coopierasiętej
obowiązującejtradycji,topoprostuistnieniejakichśżyjących
zwierząt,wtymniepasującychdotego,cowielkidyskursoZwierzęciu
usilnieimprzypisujelubprzyznaje”3.MiędzyCzłowiekiem
aZwierzęciemniematylkojednejgranicy–jednejiniepodzielnej.
Jesttychgranicwiele,podobniejakmiędzyzwierzęciem
azwierzęciem4.Stajesiętoszczególniewidocznewwypadkugranicy
międzyowadamiapozostałymizwierzętami.Tepierwsze
sąpostrzeganejakoobcenietylkowstosunkudoludzi,lecztakże
innychzwierząt.Obca(obrzydliwieobca)jestichanatomia,cyklżycia
opartynaprzeobrażaniusię,naradykalnejzmianiekształtu,orazich
liczebność,atakżeto,żezupełnieniepoddająsięwoliczłowieka.
WedługStephenaR.Kellertaowadysągruntem,naktórymzjednej
stronyrozkwitamitróżnicyicudownościludzkiejnatury,zdrugiejzaś
pojawiasiępoważnewyzwaniedlategożmituzpowodu
skomplikowanychiharmonijnychzachowańspołecznychowadówiich
systemówkomunikacji,którewydająsięlepszeniż
ludzkie5–zachwycałsięniminaprzykładBergsonwDwóchźródłach
moralnościireligii.
Zhistorycznegopunktuwidzeniakategorie„zwierzęcości”
i„ludzkości”nigdyniebyłyzamknięteaniszczelne.Zawsze
pozostawaływgrzeróżnychdyskursówipraktyk.Toteżrelacjemiędzy
zwierzęciemaczłowiekiemniebyłystałe,aichrozwójniemiał
charakterulinearnego.Jednizwierzętahumanizowali,inniposługiwali
sięfigurązwierzątdoanimalizacjiczłowieka.Zdawaćbysięmogło,
żerozwijanaodczasówJeremy’egoBenthamakoncepcjapraw
zwierzątpolepszyichlosisprawi,żeświatludziiświatzwierzątbędą
sobiemniejobce–aletaksięniestało.Zwierzętasąnaszymi
