Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
PRZEDMOWA
rzyrozważalitakąmożliwość(Akursjusz),podnosiliwątpliwości
izastrzeżeniawłaśniecodojejprawomocności.
Kolejnipapieże,walczącyodzierżenienadświatemwładzyuni-
wersalnej:GrzegorzIXiInnocentyIVzFryderykiemII,Boni-
facyVIIIzkrólemFrancjiFilipemPięknym,JanXXIIzcesarzem
LudwikiemBawarskim,wswoichpretensjachprzywoływaliDona-
cję,dającąim,jaktwierdzili,prawodotejwładzy.Stałasięwięctek-
stemnormatywnymdlateoriiiideologiihierokratycznej,ale-jako
prawoludzkie(iushumanum)-miałaniższąrangęniżbędącepod-
stawąeklezjologiirzymskiejprawoboże(iusdivinum).Jednązważ-
niejszychwXIIIwiekuinterpretacjinadania,doktórejwrócisię
wdysputachisporachczternastowiecznych,byłajegowykład-
nia,zaproponowanaprzezInnocentegoIV,jakorestytucjitego,
cocesarzniesłuszniedzierżył.FranciszkaninWilhelmzKremony
(zm.1402)wswoimtraktacieoprawiemonarchiibędziewięctwier-
dził,żeDPiotr,pierwszypapież,dzierżyłrzeczywistąwładzę,tak
wsprawachduchowych,jakdoczesnychitakąteżwładzęmielijego
następcy”,iżenadaniebyłotejwładzysłusznąrestytucją36.
Toczonawtrakcietychsporówwśródprawnikówdyskusja
dzieliłakanonistów(komentatorówprawakanonicznego)icywili-
stów(komentatorówprawarzymskiego).Tocidrudzy,znieliczny-
miwyjątkami(jakBartolozSassoferrato)stalinastanowiskujeśli
niewprostnieprawomocnościDonacjiKonstantyna,toprzynajmniej
wstrzemięźliwym.Alejeszczewyraźniejrysowałsiępodziałna
prawnikówiteologówzwiązanychzpapiestwem,uzasadniających
doktrynęhierokratycznąipodtrzymującychprawomocnośćnada-
niaoraztych,którzy-reprezentującracjecesarzyczykrólaFrancji
-dowodzilisłusznościdualizmuwładzy,czyliautonomiiwładzy
cesarskiejwobecpapieskiej,itęprawomocnośćkwestionowali37.
36ANTONAZZI1985,s.37.
37DobrymprzykłademtegojestopozycyjnewobecpretensjiBonifacego
VIIIstanowiskoteologaJanazParyża,wyrażonewjegoTractatusdepotestate
regiaetpapali(1302/3),podkreślające,żedonacjaKonstantynabyłasprzeczna
zprawembożym,zob.CONETTI2004,s.72nn.
