Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
LIV
Oreligii
doświadczeniewewnętrzne,alenietakie,którejestwyłącznie
subiektywnei,rzecmożna,mistyczne,aleraczejtakie,któ-
remożepojawiaćsięwobszarzeintersubiektywności.We-
wnętrzny,azarazemuzyskującyswójintersubiektywnywy-
raz,manifestacjeczuciato,wedługConstanta,doświadczenia
takiejakdoznawaniewyższychuczuć,pragnienienieśmier-
telności,potrzebaniczymnieograniczonejwolności,odczu-
waniejednościzeświatemiznaturą,alenadewszystkopo-
trzebakontaktuzczymś,conasprzewyższa(wtymdążenie
doprawdy,piękna,doskonałościitd.),zdolnośćpoświęcania
się,bezinteresowność,czylito,co,naróżnesposoby,prze-
żywamyjakopotrzebęprzekraczaniaograniczeń,najakie
skazujenasludzkakondycja.Poszukującpozytywnejcha-
rakterystykiczuciareligijnegomożnaodwoływaćsiędoje-
gopodobieństwazuczuciamiwyższymi,przedewszystkim
zewangelicznierozumianąmiłością.Iczuciereligijneimi-
łośćżyjąnadzieją,bezinteresownością,ofiarą,entuzjazmem,
uniesieniem,zapomnieniemsamegosiebie,zawierzeniemin-
nemu,szczerością,dobrowolnością,współczuciemitd.Jasne
jestjednak,czuciereligijneniedajesiędożadnegozuczuć
wyższych(anidomiłości)sprowadzać.Żadneznichbowiem
nieprzybieraformpozytywnychpodobnychdotych,jakie
przywdziewareligijneczucie(formhistorycznietrwałych,
wpływającychnalosyjednostekiobliczecałychspołeczeństw,
formodciskającychswójznaknaindywidualnejaktywności
inawszystkichzjawiskachkulturowych),żadneteżnieku-
mulujewsobietejenergii,któraformyreligijnepozwalazno-
sić,wtedy,gdyulegnąskrajnejdegradacji.Samareligiatakże
niedajesięzredukowaćanidoswychzmiennychihistorycz-
nieuwarunkowanychform,anidoreligijnegoczucia.Religia
jestzawszezłożeniemtego,cozewnętrzne(formy)itego,co
wewnętrzne(czucia).Czucieżyjeidziałanajdoskonalejwy-
łączniewformachpozytywnych,którejednocześniejego
wyrazemnajbardziejzupełnymorazwyrazemnajbardziejnie-