Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
LIII
tywnych,niemogłabyistniećbezreligijnegoczucia,aczło-
wiekpotrzebujereligii(jejform),abymócwpełnibyćczło-
wiekiem.Udziałczuciareligijnegowtworzeniureligijnych
formmożebyć,ijest,zróżnicowany,bo,jakjużwiadomo,
czuciedzieliswewpływyzarównozrozumem,jakizego-
izmem.Możliwejestwięcminimalizowaniejegodziałania,
itodopewnegostanukrytycznego,wktórymdziałanieto
zdajesięcałkowiciezanikać.Wtakimstanierzeczyuznajesię
zazwyczaj,człowiekniejestistotąreligijną,areligiajest
muzbędna,anawet,żejestszkodliwa.Historiapokazuje,że
stantaki,stanpowszechnieakceptowanejiszerzącejsięnie-
wiary,jestwynikiempostępującejpetryfikacjiformyreligij-
nejizapowiadajejcałkowityupadeklubrewolucyjnąwniej
zmianę.Stantakiprzynosijednaktakżepowszechnądemo-
ralizację,awrazzniądegradację(odczłowieczenia)całego
stanuspołecznego(kultury),wktórymżyjąjednostki.Pierw-
szymidobrzedostrzegalnymznakiemzbliżającegosię(trwa-
jącego)stanu„odczłowieczenia”jestzanikanie(brak)wolno-
ści,popadanie(trwanie)wzniewolenie(u).Zniewoleniemoże
przybieraćrozmaite,mniejlubbardziejdotkliweiszkodliwe
formy,zktórychnajgroźniejsząjestformatyraniisprawującej
rządinadciałami,inadduszami.
HistorycznaczęśćConstantowegodziełajest,mówiącsło-
wamiautora,historiąreligijnegoczucia(historiareligijnych
formzostałajużniejednokrotnieprzednimnapisana).Hi-
storiazaśreligijnegoczuciatohistoriazmagań,jakiewzna-
nym(Constantowi)okresietrwanialudzkościczuciestoczyło
zegoizmemorazracjonalnością.Zanimjednakzaczniesiępi-
saćhistorię,trzebapokazać,powołującsięnafakty,za-
łożeniedotyczącedziałania(istnienia)czuciareligijnegojest
uzasadnioneiżeczuciedasiępozytywniescharakteryzować.
Skorohistorię,takżehistorięczuciareligijnego,poznajemy
poprzezformyzobiektywizowane,tochcącuchwycićmożli-
wieczystedziałaniasamegoczucia,dobrzejestzdaćsięna