Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6
Cyceron,Opaństwie,Oprawach
Chęćprzybliżeniadawnejmyślipolitycznejdzisiejszemuczytelniko-
wimiaładużywpływnadobórsłownictwa.Natchnieniaszukałam
wprzekładachdwudziestowiecznychrozprawpoświęconychanalizieustro-
jówisystemówprawnych.Zdrowyrozsądekpozwoliłmi,jaksądzę,
uniknąćanachronizmów.Postanowiłamrównieżzejśćzwydeptanejścieżki
iunikaćwyrażeń,którewuchustarożytnikabrzmiąswojskoiznajomo,
aleczytelnikomniedośćzaznajomionymzantycznąliteraturąnasuwają
mylneskojarzenia.Słowatakiejak»natura»,»lud»,»cnota»,»przodkowie»
zastępujębardziejwspółczesnymiokreśleniami.Zamiast»natury»zaanek-
towanejprzezmyślicieliczasówoświecenia,atakżewspółczesneNewAge
pojawiasięzwrot»naturalnyporządek».Zamiastetnograficzniekojarzo-
nego»ludu»występujeżwzależnościodkontekstuż»gmin»,»pospól-
stwo»,»motłoch»,»ogół»,»ludność»,»społeczeństwo».»Przodkowie»
nasuwająmyśloduchachprzodków,zastąpiłamichwięcdostojniebrzmią-
cymi»antenatami».Jestemtakżezdania,żełacińskirzeczownikvirtus
należyoddawaćprzeznasze»męstwo».Tenpięknywyrazzasługujena
pocześniejszemiejscewkataloguzalet.Połacinievirto»mężczyzna»,virgo
znaczy»panna»,virtusoznacza»cnotę»;fonetycznazbieżnośćotwiera
ciekawemożliwościinterpretacyjne.Polskie»męstwo»dodajeskrzydeł
mężczyznomisugerujeheroicznąwalkęoszczytneideały.Kobietyrów-
nieżsąmężne.
Posłusznaprawomfonetykiizasadziemniejszegowysiłkupostanowi-
łamuprościćpisownięimionwłasnych.Zostałyradykalniespolszczoneż
stąd»Tuliusz»przezjedno»l».
Mamnadzieję,żelekturanapisanychprzeddwomatysiącamilatdia-
logówzainspirujePaństwadowłasnychprzemyśleńnatematrzeczpospo-
litej,wktórejżyjemy,orazprawaregulującegopostępowaniewspółcze-
snegoczłowieka,któryodpolitykówzprzeszłościmożesięwielenauczyć.
Antyczneźródłowiedzyniewyschło.
Wydawcy,którypodjąłryzykoitrudopublikowanianowegoprzekła-
du,paniredaktorczuwającejnadjegopoprawnościąiwszystkim,którzy
nieszczędzilisłówzachętyżserdeczniedziękuję.
Abimocordegratiasagit
IwonaŻółtowska
