Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4
Cyceron,Opaństwie,Oprawach
stronnicy.Niebyłowśródnichmiejscadlanaiwnegorepublikanina.Marek
Tuliuszusuwasięwdomowezaciszeikorzystajączwolnegoczasu,któ-
regomaażnadto,zaczynapisać.
Wciągunastępnychdwulatpowstałynietylkodialogiopublikowane
wtymtomie,lecziwieleksiągpoświęconychfilozofii.JakoliteratCy-
ceronniejestnowicjuszem.Publikowałwcześniejmowyoraztraktaty
poświęconeretoryce.Mimotorozpoczętawroku54pracanaddialogiem
Opaństwietrwaładługoiposuwałasięwolno.Autordwukrotniezmie-
niałplanksiążki.Początkowoumieściłakcjęwprzeszłości,okołopołowy
drugiegowiekuprzedChrystusem,abohateramiuczyniłwybitnychrzym-
skichpolitykówtamtejepokizeScypionemAfrykańskimMłodszym,
zdobywcąKartaginy,naczele.Ponapisaniudwuksiąg(pierwotniemiało
ichbyćażdziewięć)przedstawiłtekstdoocenyprzyjacielowinazwiskiem
GnejuszSalustiusz,którystwierdził,żeprzeniesionewprzeszłośćwywo-
dyCyceronatracąnaaktualnościisprawiająwrażeniezmyślonych.Ar-
pinatauwzględniłkrytyczneuwagiprzyjacielaidokonałradykalnych
zmian.Rozmowamiałasiętoczyćwspółcześnie,aprowadzilijąsamautor
ijegobratKwintus.WkrótcejednakCyceronpowróciłdopierwotnego
zamiaru,skracajączarazemdziełodosześciuksiąg.Potrzechlatachbyło
gotowe.25maja51rokuMarekCeliuszRufuspiszezRzymudoMarka
Tuliusza:»TwojeksięgiOpaństwieciesząsiępowszechnąsławąś»
MimodeklarowanejrazporazfascynacjimyśląPlatona,Cyceronnie
zamierzałkreślićobrazupaństwaidealnego.NiepociągałgotakżeArysto-
telesowyopiskonkretnegoustroju.Wyszedłodznanegowcześniejwmyśli
politycznejantykuzałożenia,żenajlepszyjestustrójmieszany,łączącyele-
mentymonarchiczne,arystokratyczneidemokratyczne.Zanajpełniejszą
jegomanifestacjęuznałrzymskąrepublikę.Wprowadziłdoidealnego,aza-
razemkonkretnegoustrojumodyfikacje,któremiałyzapobieckryzyso-
wi,zarysowanemujużwrokufikcyjnejrozmowy,awpełniwidocznemu
zaczasówautora.
Akcjatoczysiępodczasodbywanychwchłodnejporzetrzydnio-
wychferiaeLatinaeżświątLatyńskich.Byłrok129,ostatniwżyciu
ScypionaAfrykańskiegoMłodszego,którymanajwięcejdopowiedze-
niespośróduczestnikówdysputy.Asąnimijegoprzyjaciele:Gajusz
LeliuszSapiens,LucjuszFuriuszFilus,ManiuszManiliusz,Kwintus
EliuszTuberon,PubliuszRutyliuszRufus,zięciowieScypionaKwintus
MucjuszScewolaAuguriGajuszFanniusz,atakżedołączonywdrugiej
redakcjiSpuriuszMummiusz.Doborowegrono,wktórymsąpolitycy,
prawnicy,znawcyhistoriiiwojskowości.Miejscemakcjisąogrody
rezydencjiScypiona.
