Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
5
Niepoznamy,niestety,całejrozmowyowychznakomitości,ponieważ
zdialoguOpaństwiezachowałysiętylkoobszernefragmenty.Mimoto
należysięcieszyć,żemamyichażtyle.JeszczewXIXwiekupozaode-
rwanymifragmentamidziełaznanabyłajedyniepoetyckajegokulmina-
cja,czyliSenScypiona,wktórymgłównyrozmówcakreślimalowniczy
obrazDrogiMlecznej,gdziemężowiestanugodnitegomianawiodąpo
śmiercibłogąegzystencję,rozważajączawiłościitajemniceidealnegoustro-
ju.Wroku1822watykańskibibliotekarzAngeloMaiodkryłpalimpsest1
zawierającymniejwięcejjednączwartądzieła.
Drugizdialogówpoświęconyjestprawuistanowinaturalnedopełnie-
nieksiągOpaństwie.CyceronnaśladujeswegomistrzaPlatona,autora
PaństwaiPraw.AkcjatoczysięwArpinum,rodzinnymmieścieCycero-
na,nadrzekąLiris,»wpięknychokolicznościachprzyrody»2.Czasakcji
niezostałdokładnieokreślony.Jestupalnelatożnapewnopozamor-
dowaniuKlodiusza(styczeń52roku),aprzedwybuchemwojnydomo-
wej(rok49).SamMarekTuliusz,umiarkowanykonserwatysta,żywodys-
kutujezbratemKwintusem,zatwardziałymwstecznikiem.Celemdyspu-
tyjestopracowaniemodelowegosystemuprawnego,któryzzałożenia
przypominarzymskieprawa,leczwolnyjestodichniedociągnięćiprzezna-
czonydlawszystkichnarodówliczącychsięnapolitycznejarenie.Zsze-
ściuzapewneksiągzachowałysiętrzyorazgarśćfragmentów.Lukiwnu-
meracjiwynikajązfaktu,żeangielskiwydawcanieuwzględnianiektórych
cytatów,wydobytychzdziełinnychautorów.Pojawiającysięczęsto
termin»kwaternion»oznaczapartięrękopisu.Jednekwaternionyzaginę-
ły,innesąniekompletne.Niewiadomo,kiedydialogzostałukończony.
Niektórzybadaczeuważajągozabrulionisugerują,żeniezostałopubli-
kowanyzażyciaMarkaTuliusza.
Nazakończeniekilkasłówotłumaczeniu.Moimcelembyłprzekład
adresowanynietylkodomiłośnikówantyku,lecztakżedoczytelników
zainteresowanychnaukąopaństwieiprawie,którychchciałamprzeko-
nać,żestawianeobecnietezyizałożeniamająswojeźródłowstarożytnej
teoriiipraktyce.Temporamutanturłczasysięzmieniają,leczproblemy
zostają.Nadalroztrząsamyzależnościmiędzyjednostkąispołeczeństwem,
elitąigminemetcetera.WieleCycerońskichuwagiutyskiwańbrzmi
niepokojącoaktualnie.
1Palimpsestżrękopisnapergaminieużytymporazwtóry,zktóregozeskrobano
wcześniejszytekst,widocznypoużyciuokreślonychśrodkówchemicznychlubwspecjal-
nymoświetleniu.
2RejswreżyseriiMarkaPiwowskiego.
