Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Księgapierwsza
13
ijejgromom,boniepomnynagrożąceminiebezpieczeństwachciałem
ratowaćwspółobywateliidaćimwytchnienie.Ojczyznawszystkich
8
powołaładożyciaiukształtowałaniepoto,byrezygnowaćznaszej
pomocyisłużyćtylkowygodzie,gwarantującspokojny,beztroskiży-
wotorazzaciszneschronienie.Celemnaszegoistnieniajestwykorzysta-
nienajważniejszychprzymiotówduchaiumysłuzmyśląokraju;wol-
nonamjespożytkowaćdlasiebiejedyniewówczas,gdyjegopotrzeby
sązaspokojone.
VNiewartosłuchaćwymówek,jakieniektórzyprzytaczająnaswoje
9
usprawiedliwienie,bytymswobodniejkorzystaćzurokówbezczynności;
twierdząmianowicie,żedopolitykibiorąsięprzedewszystkimnicponie,
zktórymiprzestawaćtohańba,awalczyćdaremnieiniebezpiecznie,
zwłaszczażetamcimajązasobąrozwydrzonepospólstwo.Dlatego,jak
powiadają,mędrzecrzadkochwytazacugle,boitakniepotrafizapobiec
szalonymwybrykomnieposkromionejgawiedzi;trudnorównieżoczeki-
wać,żeczłekwolnegoduchastaniedowalkizprostakamiiokrutnikami,
narażającsięnapodłezniewagiorazkrzywdyniedozniesieniadlaistoty
rozumnej.Wedługmoichoponentówludzieszlachetni,dzielniiwielko-
duszniangażująsięwsprawypaństwowewyłączniezpowodówznacznie
ważniejszychniżbrakzgodynawładzęnikczemnikówczyteżochrona
rzeczpospolitejprzedzupełnąponiewierką,boprzecieżżmimonajlep-
szychchęciżmyślicieleitakniemogąjejpomóc.
VIKtosięzgodziztwierdzeniem,żemądremuczłowiekowiniewypada
10
mieszaćsiędopolityki,chybażenastanąciężkieczasyizaistniejetaka
konieczność?Czymożnasięznaleźćwsytuacjiprzymusowej,gorszejniż
mojaprzedlaty?19Cobymwówczasosiągnął,gdybymniebyłkonsulem?
Ajakżemógłbymzostaćkonsulem,gdybyniewytrwałość,któraotwo-
rzyłapotomkowiekwitów,konsekwentnemuwwyborzedrogiżycia,
dostępdonajwyższejgodności?20Niemożnaottak,wedługswegowi-
dzimisiępomócrzeczpospolitejżnawetwsytuacjizagrożeniażjeślibrak
uprawnieńdającychgwarancjęskutecznegodziałania.Najdziwniejszewroz-
11
ważaniachuczonychoponentówwydajemisiętwierdzenie,żenaspokoj-
nychwodachniemogąwprawdziekierowaćnawąpaństwową,bosiętego
nieuczyli,azresztąmałoimzależynatakiejwiedzy,jednakgdynadejdzie
19AluzjadospiskuKatylinywykrytegoprzezCyceronawroku63przedChrystu-
sempodczassprawowaniakonsulatu.
20Konsulamibyliniemalwyłączniepolitycyzrodówsenatorskich.Ekwicitodruga
posenatorachwarstwarzymskiegospołeczeństwaomniejszymznaczeniupolitycznym,
słynącazatobogactwem.
