Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
epitetyitak:„kłamne,ułudne(…)wprzepaśćsiętoczą
nadzieje”15.Przyczymciąglejeszcze
elpis
możeoznaczać
zarównosamospodziewaniesię,jakijegoprzedmiot.
KiedyzatemwobliczubliskiejswejśmierciSokrates
wPlatońskim
Fedonie
mówio„wielkiejnadziei”,
to–sądzę–razoznaczatointensywnośćuczucianadziei,
arazjejniezwykłyprzedmiot16.
Nimjednakbliżejprzyjrzymysięnadzieiwpismach
Platona,wartoodnotować,iżwśródpierwszychgreckich
pisarzy,którzynapomykalionadziei,tonieHomeraninie
Pindar,leczTukidydesjesttym,którywyróżniasię
częstotliwościąjejprzywoływania.Jego
Wojna
peloponeska
,aściśle,przywoływanetammowypełne
sąnadziei.Jesttojednaknadziejaszczególna,bojest
nadzieją,októrejmówisięgłówniedożołnierzy.
Wsłynnymswymopisiezarazy,którawlatach430–427
p.n.e.zdziesiątkowałaludnośćAten,piszeTukidydes,
iż„najgorszązaśrzecząwtymnieszczęściubyładepresja
psychiczna,występującaukażdego,ktopoczułsięchory
–traciłbowiemnadziejęipoddawałsięchorobie,
pozbawionyodporności”17.Dodajejednak,iżcispośród
chorych,którzyszczęśliwieprzeżylichorobę,żywili
„nieuzasadnionąnadzieję,żewprzyszłościżadnainna
chorobaichniezmoże”18.Widzimy,iżnadziejaużyczająca
mocywzmaganiachsięzprzeciwnościamilosumożebyć
też„nieuzasadniona”.Dlanasdziśtokonstatacja
banalna,aleokazujesię,żemyślanotakjużdwaipół
tysiącalattemu.
Przeciwstawiona„nadzieinieuzasadnionej”nadzieja
uzasadnionaniejestjednakżepewnością.Oczłowieku
świadomymswychmożliwościpiszeTukidydes,iż:
„człowiektakimniejsięopierananadziei,którejsiła
objawiasięwsytuacjachniepewnych,abardziej
naznajomościrzeczy,którapozwalamuraczej
zpewnościąniżznadziejąpatrzeć
wprzyszłość”19.Istotnymrysemnadzieijestprzeto
