Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
9
dyplomatycznychireprezentantamiterytorialniezorganizowanychinteresów
9
.
Dlategotradycyjnieinstytucjadyplomacjikojarzonajestzdziałaniempaństwa.
Współcześniewznaczącysposóbzmieniłysięparametryfunkcjonowania
środowiskamiędzynarodowego,któreokreślasięjakośrodowiskopóźnowest-
falskieczyponowoczesne.Charakteryzujesięonowspółistnieniempodstawo-
wychcechładuwestfalskiegoinowychcechwarunkowanychprocesamiglo-
balizacji.Nowejakościowocechydotycząprzedewszystkimwzrastającejhe-
terogenicznościpodmiotowejstrukturyśrodowiskamiędzynarodowego,ale
takżesposobufunkcjonowaniategośrodowiskaisterowanianim10.Stanowią
niewątpliwieźródłowyzwańdlapraktykipolitycznej,takżedladyplomacji.
Dlafunkcjonowaniadyplomacjinajistotniejszezmianyśrodowiskawią-
żąsięprzedewszystkimz:ewolucjąstrukturypodmiotowejiprzedmiotowej
stosunkówmiędzynarodowych,zacieraniemgranicpomiędzywnętrzempań-
stwaaśrodowiskiemmiędzynarodowymorazzmianamiwsposobieinfor-
mowaniaikomunikowanianaskutekrozwojunowoczesnychtechnologiiin-
formacyjnych.
Ewolucjastrukturypodmiotowejstosunkówmiędzynarodowychspra-
wia,żepaństwaprzestałybyćjedynymipodmiotamiuczestniczącymiwsto-
sunkachmiędzynarodowych,coprawdazachowująnadalswojąszczególną
pozycjęwśrodowiskumiędzynarodowym,alezmieniająsięwarunkiichfunk-
cjonowaniaiwykonywaniasuwerenności.Nastąpiłwzrostliczbyiaktywno-
ściróżnorodnychpodmiotówpozapaństwowych,takichjakorganizacjemię-
dzyrządowe,organizacjepozarządoweczykorporacjetransnarodowe.Jakpi-
szeJessicaMathews,zachodziredystrybucjasiły/władzypomiędzypaństwa,
rynkiispołeczeństwoobywatelskie
11
.Zmianawrozkładziesiływstosunkach
międzynarodowychskutkujerównieżzmianamiwsferzedyplomacji.Współ-
czesneśrodowiskodyplomatycznetosplotinterakcjimiędzypaństwowymi
iniepaństwowymiaktorami,którzyreprezentująinteresyzorganizowanete-
rytorialnieinieterytorialnieirealizująróżneformyoficjalnejinieoficjalnej
dyplomacji.TakirodzajpartnerstwaBrianHockingokreślajakofldyplomację
katalityczną”(catalyticdiplomacy).Wnajbardziejrozwiniętejformiecharakte-
ryzujesięsymbioządyplomacjipaństwowejiniepaństwowejiodzwierciedla
jednocześniedążenieobydwugrupaktorówdozachowaniawłasnejautono-
miiikorzystaniazzasobówdrugiejstrony,abyskompensowaćdeficytwła-
9
M.Pietraś,Istotaiewolucjamiędzynarodowychstosunkówdyplomatycznych,[w:]M.Pietraś
(red.),Międzynarodowestosunkipolityczne,Lublin2006,s.24–33.
10Zob.M.Pietraś,K.Marzęda(red.),Późnowestfalskiładmiędzynarodowy,Lublin2008.
11J.T.Mathews,PowerShift,flForeignAfairs”
,January/February1997,s.50.
