Normy żywienia człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych

Mirosław Jarosz, Barbara Bułhak-Jachymczyk

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-200-3421-9

DOI:

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2008

Liczba stron:

462

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

. Normy żywienia człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych. Red. Jarosz, Mirosław; Bułhak-Jachymczyk, Barbara . Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2008, 462 s. ISBN 978-83-200-3421-9

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A2 Jarosz, M.

A2 Bułhak-Jachymczyk, B.

T1 Normy żywienia człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych

PB PZWL Wydawnictwo Lekarskie

PP Warszawa

YR 2008

SN 978-83-200-3421-9

Bibliografia BibTex:

@Book{ 103739, author = "", editor = "Jarosz, Mirosław and Bułhak-Jachymczyk, Barbara", title = "Normy żywienia człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych", publisher = "PZWL Wydawnictwo Lekarskie", year = "2008", address = "Warszawa", isbn = "978-83-200-3421-9" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU -

ED - Jarosz, Mirosław

ED - Bułhak-Jachymczyk, Barbara

TI - Normy żywienia człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych

PB - PZWL Wydawnictwo Lekarskie

CY - Warszawa

PY - 2008

SN - 978-83-200-3421-9

ER -

Netografia (standard APA):

. Red. Jarosz, Mirosław; Bułhak-Jachymczyk, Barbara. Normy żywienia człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych [baza danych online] Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2008 [dostęp: 20 08 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/normy-zywienia-czlowieka-podstawy-prewencji-otylosci-i-chorob-miroslaw-jarosz-barbara-103739.

żywienie, nadwaga, składniki mineralne, normy żywienia, składniki pokarmowe

Książka jest dziełem obejmującym najbardziej aktualne normy żywienia dla ludności Polski. Jest wynikiem badań i analiz zespołu pracowników Instytutu Żywności i Żywienia, popartych najnowszymi doświadczeniami i osiągnięciami uczonych z całego świat...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-200-3421-9

DOI:

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2008

Liczba stron:

462

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Przedmowa6
1. Wprowadzenie – Barbara Bułhak-Jachymczyk, Mirosław Jarosz16
1.1. Rys historyczny rozwoju norm żywienia17
1.2. Współczesne metody opracowywania norm20
1.3. Rodzaje norm żywienia23
1.4. Podstawowe założenia nowych, zaktualizowanych norm żywienia dla ludności Polski25
Piśmiennictwo28
2. Energia – Barbara Bułhak-Jachymczyk33
2.1. Wiadomości podstawowe33
2.2. Metody stosowane do oceny zapotrzebowania człowieka na energię35
2.3. Metody ustalania norm na energii38
2.4. Normy na energii dla ludności Polski51
Piśmiennictwo58
3. Białko – Barbara Bułhak-Jachymczyk62
3.1. Wiadomości podstawowe62
3.2. Ocena zapotrzebowania na azot białkowy67
3.3. Ocena zapotrzebowania na aminokwasy egzogenne70
3.4. Metody ustalania norm na białko76
3.5. Normy na białko dla ludności Polski86
Piśmiennictwo89
4. Tłuszcze – Lucjan Szponar, Hanna Mojska, Maciej G. Ołtarzewski92
4.1. Wprowadzenie92
4.2. Budowa, występowanie oraz funkcje metaboliczne głównych składników tłuszczów pokarmowych93
4.3. Normy spożycia tłuszczu109
Piśmiennictwo126
5. Cholesterol – Wiktor B. Szostak, Dorota Szostak-Węgierek 131
5.1. Wprowadzenie131
5.2. Metabolizm cholesterolu131
5.3. Źródła pokarmowe cholesterolu132
5.4. Rola cholesterolu pokarmowego w powstawaniu miażdżycy133
5.5. Współczesne poglądy na temat norm spożycia cholesterolu134
Piśmiennictwo135
6. Węglowodany – Grażyna Nowicka, Bogumiła Panczenko-Kresowska138
6.1. Wiadomości podstawowe138
6.2. Określanie zapotrzebowania organizmu człowieka na węglowodany przyswajalne147
6.3. Określanie poziomu zalecanego spożycia węglowodanów151
6.4. Spożycie węglowodanów a zachowanie zdrowia – zalecenia dotyczące ilości energii w diecie pochodzącej z węglowodanów151
6.5. Podsumowanie157
Piśmiennictwo158
7. Włókno pokarmowe (błonnik pokarmowy) – Hanna Kunachowicz, Małgorzata Paczkowska 160
7.1. Wprowadzenie160
7.2. Zalecane spożycie włókna pokarmowego169
Piśmiennictwo170
8. Witaminy – Barbara Bułhak-Jachymczyk173
8.1. Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach175
8.2. Witaminy rozpuszczalne w wodzie194
8.3. Górny tolerowany poziom spożycia witamin226
Piśmiennictwo229
9. Składniki mineralne – Anna Wojtasik, Barbara Bułhak-Jachymczyk234
9.1. Wapń235
9.2. Fosfor241
9.3. Magnez246
9.4. Żelazo251
9.5. Cynk257
9.6. Jod262
9.7. Selen266
9.8. Miedź272
9.9. Fluor276
9.10. Górny tolerowany poziom spożycia (UL) składników mineralnych283
Piśmiennictwo287
10. Woda i elektrolity – Mirosław Jarosz, Lucjan Szponar, Ewa Rychlik292
10.1. Woda292
10.2. Gospodarka wodno-elektrolitowa300
10.3. Sód i chlor303
10.4. Potas311
Piśmiennictwo317
11. Zastosowanie norm żywienia w ocenie spożycia na poziomie indywidualnym i grupowym – Jadwiga Charzewska, Zofia Chwojnowska, Małgorzata Rogalska-Niedźwiedź, Bożena Wajszczyk321
11.1. Wprowadzenie321
11.2. Charakterystyka metod badania spożycia żywności322
11.3. Zastosowanie norm żywienia w ocenie spożycia indywidualnego325
11.4. Zastosowanie norm żywienia w ocenie spożycia w grupach osób329
Piśmiennictwo336
12. Zastosowanie norm żywienia w planowaniu spożycia żywności– Małgorzata Rogalska-Niedźwiedź, Jadwiga Charzewska, Elżbieta Chabros 338
12.1. Wprowadzenie338
12.2. Normy żywienia w planowaniu spożycia339
12.3. Wybór poziomu normy340
12.4 Etapy planowania diety341
12.5. Planowanie diet na poziomie indywidualnym343
12.6. Planowanie diet dla grup osób345
12.7. Czynniki modyfikujące planowanie diety349
12.8. Ograniczenia w stosowaniu norm do planowania spożycia350
Piśmiennictwo351
13. Rola żywienia i aktywności fizycznej w zapobieganiu nadwadze i otyłości oraz przewlekłym chorobom niezakaźnym – Mirosław Jarosz, Wioleta Respondek354
13.1. Wprowadzenie354
13.2. Przyczyny nadwagi i otyłości oraz przewlekłych chorób niezakaźnych355
13.3. Nadwaga i otyłość357
13.4. Choroby układu krążenia358
13.5. Nowotwory złośliwe361
13.6. Osteoporoza363
13.7. Aktywność fizyczna364
13.8. Podsumowanie369
Piśmiennictwo370
14. Zastosowanie norm na energii w ocenach rozmiarów niedożywienia na świecie, dokonywanych przez Organizację ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) – Włodzimierz Sekuła, Katarzyna Figurska373
14.1. Wprowadzenie373
14.2. Omówienie stosowanych określeń374
14.3. Podstawy metodologiczne szacunków odsetka i liczby ludzi niedożywionych375
14.4. Aktualne wyniki ocen rozmiarów niedożywienia na świecie381
Piśmiennictwo387
15. Normy żywienia jako podstawa zaleceń odnoszących się do znakowania raz wzbogacania żywności– Hanna Kunachowicz, Alicja Walkiewicz, Beata Przygoda, Iwona Traczyk389
15.1. żywność ogólnego spożycia z dodatkiem witamin i składników mineralnych dopuszczona do obrotu w kontekście przepisów prawnych Unii Europejskiej389
15.2. Normy przyjęte w celu znakowania produktów i zasady ich stosowania393
15.3. Lista witamin i składników mineralnych dodawanych do produktów spożywczych w kontekście przepisów Unii Europejskiej398
15.4. Wykaz produktów spożywczych z dodatkiem witamin i składników mineralnych dopuszczonych na polskim rynku399
Piśmiennictwo402
16. Rola suplementów diety w realizacji norm żywienia – Longina Kłosiewicz-Latoszek, Katarzyna Stoś, Wioleta Respondek404
16.1. Definicja i składniki suplementów404
16.2. Rola suplementów405
16.3. Suplementy jako uzupełnienie nieracjonalnej diety406
16.4. Suplementy a przewlekłe choroby niezakaźne407
16.5. Stosowanie suplementów w praktyce410
16.6. Suplementy diety a sposób żywienia populacji polskiej413
Piśmiennictwo414
17. Nowa żywność jako źródło składników o działaniu fizjologicznym – Katarzyna Stoś, Hanna Kunachowicz, Lucjan Szponar416
17.1. Wprowadzenie416
17.2. Definicja nowej żywności417
17.3. Aspekty legislacyjne417
17.4. Wybrane nowe składniki żywności dopuszczone do obrotu w Unii Europejskiej417
Piśmiennictwo421
18. Żywność genetycznie zmodyfikowana – potencjalne źródło składników odżywczych w diecie – Iwona Traczyk, Alicja Walkiewicz424
18.1. Definicja żywności genetycznie zmodyfikowanej. Metody modyfikacji stosowane w produkcji żywności424
18.2. Produkty genetycznie zmodyfikowane obecne na rynku425
18.3. Potencjalna rola żywności genetycznie zmodyfikowanej w realizacji norm żywienia427
18.4. Jak odróżnić żywność genetycznie zmodyfikowanà od żywności tradycyjnej?430
Piśmiennictwo431
Normy żywienia dla ludności Polski – tabele zbiorcze433
Skorowidz448

elementyzaleceńwyrażonychwilościachodpowiedniodobranychrodzajówpro-

duktówspożywczych(ang.Food-BasedDietaryGuidelines–FBDG)(18,57).

ZgodniezkoncepcjąwypracowanąpodczasMiędzynarodowejKonferencjiŻy-

wieniowejzorganizowanejprzezFAOiWHOwRzymiew1992r.(58)zalecenia

typuFBDG,kierowanedocałychpopulacjilubdowyróżnionychwichobrębie

grup,mająpomagaćwewdrażaniuzasadprawidłowegożywieniaprzyzastosowa-

niuprostychiogólniedostępnychformprzekazywaniainformacji.Zewzględuna

zróżnicowanąsytuacjęspołeczno-ekonomicznąposzczególnychkrajów,FBDG

konstruowanezawszewoparciuonormyżywieniamusząwkażdymprzypadku

uwzględniaćtakżespecyficznydladanegokrajucharakterzagrożeństanuzdrowia

związanychzniewłaściwymżywieniem,dostępnośćokreślonychrodzajówproduk-

tówspożywczych,stylżyciaorazzwyczajeżywieniowe.

Obserwowanywciąguostatnich10latpostępwewprowadzaniuzaleceńtypu

FBDGwróżnychkrajachświata(59–63)byłwznacznejmierzeefektemdziałań

podejmowanychprzezFAOiWHOzapośrednictwemichodpowiednichbiurre-

gionalnych(64,65),atakże–KomisjęEuropejską(66)iEuropejskiUrządds.

BezpieczeństwaŻywności(EFSA)(62,67)orazISFE(InteractiveSoftwareFede-

rationofEurope)(63)angażującychsięworganizowanieróżnegorodzajukonfe-

rencjiisympozjów.

Drugąwartąpodkreśleniazmianąwsposobiepodejściadonormżywienia,któ-

ranastąpiławciąguostatnichlat,byłocorazczęstszerezygnowanieznormwła-

snych,przeznaczonychwyłączniedladanegokraju,narzeczkorzystaniaznorm

ustalonychwspólnieprzezwspółpracującezesobągrupykrajów.Przykłademtego

rodzajuwspólnychstandardówsąod1997r.normyStanówZjednoczonychiKa-

nady(42),od2005r.normyAustraliiiNowejZelandii(68),anaterenieEuropy,

opracowywaneodpoczątkówlat80.ubiegłegowieku,normykrajówskandynaw-

skich,obecniewspólnedlapięciukrajów:Norwegii,Szwecji,Danii,FinlandiiiIs-

landii(60),normyUniiEuropejskiejz1992r.(69)oraznormyAustrii,Niemiec

iSzwajcariiopublikowanew2000r.(70).

BiorącpoduwagękorzyściwynikającezdysponowaniaprzezkrajeUniiEuro-

pejskiejwspólnyminormamiżywienia(71),atakżeplanowaneprzezEuropejski

Urządds.BezpieczeństwaŻywności(EFSA)przygotowaniewnajbliższychlatach

nowej,kolejnejedycjiwspólnychnormkrajówUE(67),KomisjaEuropejskaroz-

poczęław2007r.finansowanieProjektuEURRECA(EURopeanmicronutrient

RECommendationsAligned),któregogłównymcelemjestopracowaniedokońca

2010r.podstawnaukowychtegorodzajunormorazmetodpostępowaniaprzewi-

dywanychdostosowaniaprzyichustalaniu(72).

DążącdoharmonizacjinormżywienianaterenieEuropy,gruparealizatorów

tegoProjektuobejmująca34organizacjez17krajów(wtymBiuroRegionalne

WHOnaEuropę,EuropeanFoodInformationCenter–EUFICorazwcharakte-

rzekoordynatoraEuropejskiOddziałMiędzynarodowegoInstytutuNaukPrzy-

rodniczych–ILSI),zamierzawswoichpracachzwrócićuwagęprzedewszystkim

napotrzebygruppopulacyjnychszczególniewrażliwych(kobietyciężarneikar-

miące,dzieci,osobywwiekupodeszłym),atakżenaproblemyzwiązanezprzygo-

Brak wyników

Normy żywienia człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra