Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
–sąopracowywaneniedlapojedynczychosób,leczdlaposzczególnychgrup,
wyróżnionychwedługwieku,płci,stanufizjologicznego,atakżeaktywnościfi-
zycznej,zuwzględnieniemwystępowaniawobrębiekażdejznichróżnicindy-
widualnychwzapotrzebowaniunaskładnikiodżywcze,
–wyrażanewprzeliczeniunajednąosobę(reprezentantagrupy),zakładajądla
niejokreślonąmasęciała,wysokość,wskaźnikBMI(ang.bodymassindex–
wskaźnikmasyciała),atakżezdefiniowanypoziomaktywnościfizycznej,
–odnosząsiędoskładnikówodżywczychrzeczywiściespożytych,
–zwyjątkiemnormnaenergięmogąprzewyższaćzapotrzebowanieznacznej
większościosóbwobrębiekażdejzwyróżnionychgrup,
–niemusząbyćbezwzględnierealizowanekażdegodnia,leczwzależnościod
rodzajuskładnikaodżywczegowokresiekilku,kilkunastu,anawetkilkudzie-
sięciudni,
–zakładajązawszepewnążywieniowąjakość(wartośćbiologiczną)żywności,
decydującąodostępnościdlaorganizmuzawartychwniejskładników,
–zalecającspożywanieokreślonychilościdanegoskładnikaodżywczego,zakła-
dają,żezapotrzebowanieorganizmunaenergięipozostałeskładnikiodżyw-
czezostałozaspokojone.
1.1.Ryshistorycznyrozwojunormżywienia
Pierwszepróbyopracowaniazaleceńocharakterzenorm,podejmowanewpoło-
wieXIXw.,byłyzwiązanezposzukiwaniamiskutecznychsposobówwalkizgło-
demichorobamizniedożywieniawokresachpowtarzającychsiękryzysówekono-
micznych(1).Dogrupytegorodzajustandardówmożnazaliczyćpodanew1862r.
przezSmithailościenergii(3000kcal/osobę/dobę)ibiałka(80g/osobę/dobę),któ-
reautorten,obserwującsposóbżywieniarobotnikówfabrycznychwWielkiejBry-
tanii,zaproponowałjakopodstawędoszacowaniakosztówzwiązanychzinterwen-
cyjnymizakupamiodpowiednichilościżywności(cyt.wg1).
Podobnysposóbpodejściadoopracowywanianorm,polegającynarównocze-
snymprzekazywaniuinformacjioilościachskładnikówodżywczych,którepowinny
wchodzićwskładdiety,atakżeowystępowaniutychskładnikówwżywnościiwy-
nikającychstądzasadachdoboruproduktówprzysporządzaniuposiłkówozróżni-
cowanychkosztach,charakteryzowałwszystkiezaleceniaopracowanepodkoniec
XIXiwpoczątkachXXw.wStanachZjednoczonychprzezAtwatera(2,3)iStie-
blinga(4,5),anastępniewWielkiejBrytanii(6)orazwramachpracekspertów
OrganizacjiZdrowiaLigiNarodów(7,8).
Równoleglezwprowadzaniemnowychmetodbadawczychstosowanychdooce-
nywydatkówenergii(kalorymetria),zapotrzebowanianabiałkoiniezbędneami-
nokwasy(badaniabilansuazotowego),atakżeidentyfikacjiwitaminiskładników
mineralnychjakosubstancjiobecnychwniewielkichilościachwniektórychpro-
duktachokreślanychnazwą„ochronnych”lub„zapobiegawczych”(9–12)sposoby
16
