Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NierównościekonomicznewPolsce
PiotrSztompka,odnoszącsiędonierównościspołecznych,wskazywał,żedotyczą
onesytuacji,gdyludzieróżniąsięzpowoduprzynależnościdogrupspołecznychlub
zajmowaniaróżnychpozycjispołecznych26.Wedługautora,żebymócmówićonie-
równościach,musiwystąpićcoświęcejniżtylkoróżnicaindywidualna.Zczłonko-
stwemwpewnejgrupielubzzajmowaniemokreślonejpozycjimusisięwiązaćnie-
równy(łatwiejszylubtrudniejszy)dostęplubprzynajmniejnierówna(mniejszalub
większa)szansadostępudopewnychcenionychspołeczniedóbr.AnnaZachorowska-
-Mazurkiewiczzdefiniowałanatomiastnierównościspołecznejakosytuację,wktórej
poszczególnejednostkiniemogąwpełnikorzystaćzprzywilejówdostępnychinnym
lubsąinaczej(gorzej)traktowanetylkozewzględunaprzynależnośćdopewnejgru-
pybądźkategoriispołecznej27.
ZkoleiTadeuszPliszkarównośćspołecznąrozpatrywałalbojakocharakterysty-
kęjednostek(comają,jakiesą),albojakorównośćhonorowania,czyliwjakispo-
sóbjednostkisąpostrzeganewdziałaniachpodejmowanychprzezinnych,wfunk-
cjonowaniuinstytucji,realizacjisprawspołecznychiplanowaniu.Wedługtegoauto-
rawpierwszymprzypadkurównośćodnosisiędowynikówpodziałuzasobuspołecz-
nego,awdrugim-doprocesuprowadzącegodotychwyników.Wobuprzypadkach
mogąbyćrozumianejakonprodukt”społeczeństwalubnkonstrukcyjnezałożenia”
,
bezktórychsamoistnieniespołeczeństwajestniemożliwe28.
StuartWhitezdefiniowałrówność(nierówność)społecznąjakorówność(nie-
równość)statususpołecznegolubrównośćbrakudominacji(nierównośćdominacji).
Równośćstatususpołecznegooznaczapodstawowąpozycjęosobywspołeczeństwie,
manifestowanąpoprzezsposób,wjakijednostkajestpostrzeganaprzezpubliczne
instytucjelubprzezinnejednostki29.Nierównośćspołecznapociągazasobąkonse-
kwencjewpostaciodmiennegotraktowaniajednostekorazposiadaniaprzeztejed-
nostkiwyższych(lubniższych)pozycjiżyciowychzpowodupochodzeniaspołeczne-
go,klasyspołecznej,płci,pochodzeniaetnicznegoitp.Nierównośćdominacjiwyni-
kazposiadaniaprzezjednostkęwładzynadinnymijednostkami.Możetobyćwła-
dzauznanainarzuconaprzezpaństwo,jakrównieżwładzawynikającazsocjalizacji
orazprzyjętychnormizwyczajów.Nierównośćdominacjiodnosisiędorelacjinie
tylkomiędzygrupamispołecznymi,lecztakżemiędzygrupamiekonomicznymi,et-
nicznymi,płciamiitp.Nierównościspołecznewystępująwówczas,gdydanaprzyna-
26P
.Sztompka,Socjologia.Analizaspołeczeństwa,WydawnictwoZnak,Kraków2004,s.354.
27A.Zachorowska-Mazurkiewicz,Istotanierównościwprocesierozwoju-podejścieinstytucjonalne,w:Współ-
czesnewymiarynierównościwprocesieglobalizacji,red.E.Okoń-Horodyńska,A.Zachorowska-Mazurkie-
wicz,WydawnictwoUniwersytetuJagiellońskiego,Kraków2011,s.12.
28T.Pliszka,Nierównościspołeczneazagrożeniaznichwynikające,nNierównościSpołeczneaWzrostGospo-
darczy”2005,z.6,s.451.
29S.White,Równość…,s.15.
24
